Rối loạn tâm lý là gì? Các dạng rối loạn tâm lý thường gặp

Rối loạn tâm lý là thuật ngữ đề cập đến các hội chứng đặc trưng bởi sự bất thường về mặt lâm sàng của cảm xúc, nhận thức và hành vi. Dựa vào đặc điểm và tính chất, hội chứng này được chia thành nhiều dạng khác nhau.

rối loạn tâm lý là bệnh gì
Rối loạn tâm lý là bệnh gì?

Rối loạn tâm lý là gì?

Rối loạn tâm lý là thuật ngữ được sử dụng thay thế cho rối loạn tâm thần hoặc bệnh tâm thần trong nhiều trường hợp. Theo sổ tay chẩn đoán của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ – DSM 5, rối loạn tâm lý là hội chứng đặc trưng bởi sự xáo trộn và bất thường về mặt lâm sàng của cảm xúc, nhận thức, suy nghĩ và hành vi của một cá thể. Các rối loạn này phải gây ra ảnh hưởng đáng kể đối với việc học, công việc, mối quan hệ xã hội và những vấn đề quan trọng khác trong cuộc sống.

Trước đây, sức khỏe tâm thần ít được quan tâm. Tuy nhiên trong khoảng vài chục năm trở lại đây, tỷ lệ người mắc các chứng rối loạn tâm lý tăng lên đáng kể khiến cho xã hội bắt buộc phải nghiên cứu và quan tâm hơn đến các giải pháp chăm sóc, điều trị. Bởi rối loạn tâm lý không được kiểm soát gây ra vô số ảnh hưởng đối với bản thân người bệnh, đồng thời gia tăng gánh nặng lên gia đình và xã hội.

Theo Viện sức khỏe Tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ, khoảng 26% người trưởng thành ở Mỹ gặp phải các vấn đề về rối loạn tâm lý. Trong đó, có khoảng 9.8 triệu người được chẩn đoán có những vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tinh thần. Hiện tại ở nước ta chưa có thống kê chính thức nhưng nhận thấy số ca thăm khám, điều trị các chứng bệnh tâm thần tăng lên theo mỗi năm.

ads bùi thị hải yến chuyên gia tâm lý

Các dạng rối loạn tâm lý thường gặp

Rối loạn tâm lý là thuật ngữ chung đề cập đến các hội chứng/ bệnh lý đặc trưng bởi sự bất thường về cảm xúc, suy nghĩ, nhận thức và hành vi. Trên thực tế, có rất nhiều dạng rối loạn tâm lý khác nhau với tỷ lệ mắc bệnh có sự chênh lệch đáng kể ở nam – nữ, độ tuổi, vị trí địa lý, chủng tộc,…

Các dạng rối loạn tâm lý thường gặp nhất bao gồm:

1. Rối loạn cảm xúc

Rối loạn cảm xúc là một trong những dạng rối loạn tâm lý thường gặp nhất. Như tên gọi, chứng bệnh này đặc trưng bởi trạng thái cảm xúc bất thường, có thể nâng cao hoặc hạ xuống dẫn đến tâm trạng không ổn định. Rối loạn cảm xúc bao gồm trầm cảm, hưng cảm và rối loạn lưỡng cực (bao gồm cả trầm cảm và hưng cảm). Tuy nhiên trên lâm sàng chỉ gặp trầm cảm và rối loạn lưỡng cực, rất ít cá thể phát triển riêng lẻ bệnh hưng cảm.

Trầm cảm (rối loạn trầm cảm)

Trầm cảm là một dạng rối loạn cảm xúc đặc trưng bởi khí sắc trầm buồn, người bệnh luôn thường trực sự buồn bã thể hiện rõ qua nét mặt và cử chỉ. Nỗi buồn sâu sắc khiến người bệnh trở nên chán nản, uể oải, giảm hoặc mất hứng thú với những hoạt động trước đây từng yêu thích. Bên cạnh ảnh hưởng về mặt cảm xúc, trầm cảm khiến bệnh nhân giảm năng lượng, luôn trong trạng thái uể oải và mệt mỏi.

rối loạn tâm lý là bệnh gì
Trầm cảm là một dạng rối loạn tâm lý đặc trưng bởi khí sắc trầm buồn, chán nản, giảm năng lượng cơ thể,…

Về lâu dài, bệnh nhân bắt đầu hình thành suy nghĩ bất thường như tự ti, cảm thấy xấu hổ và đánh giá thấp về bản thân. Nếu không được điều trị sớm, người bệnh có thể hình thành ý nghĩ tự tử để giải thoát bản thân khỏi nỗi buồn và mặc cảm tội lỗi.

Hưng cảm

Hưng cảm là giai đoạn cảm xúc nâng cao với sự vui vẻ, hoạt bát và tràn đầy năng lượng một cách thái quá. Ngay cả khi không ngủ đủ, người bệnh vẫn luôn thể hiện sự nhiệt tình trong tất cả các hoạt động. Tuy nhiên, trong giai đoạn hưng cảm, người bệnh không thể kiểm soát cảm xúc của bản thân – kể cả trong những tình huống có tính chất đau buồn, nghiêm trang.

Đồng thời có xu hướng tự tin quá mức, xung phong tham gia các hoạt động nhưng không hoàn thành bất cứ nhiệm vụ nào. Đôi khi bệnh nhân có thể cáu kỉnh, tức giận và có những hành vi kích động như gây hấn. Trong cơn hưng cảm, người bệnh ít có hành vi tự sát như trầm cảm nhưng thường có những hành động tác động tiêu cực lâu dài như mua sắm một cách vô tội vạ, chơi cờ bạc,…

2. Rối loạn lo âu

Rối loạn lo âu là hội chứng rối loạn tâm lý phổ biến nhất hiện nay. Hội chứng này được chia thành nhiều dạng khác nhau tùy theo biểu hiện lâm sàng. Mặc dù có nhiều dạng khác nhau nhưng tất cả người mắc hội chứng rối loạn lo âu đều có đặc điểm là lo âu, sợ hãi, căng thẳng quá mức và kéo dài về những sự việc, tình huống không quá mức nghiêm trọng.

Sự sợ hãi, lo âu quá mức và kéo dài dẫn đến những ảnh hưởng nhất định đối với nhận thức, suy nghĩ và hành vi. So với trầm cảm, rối loạn lo âu gặp nhiều hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên.

rối loạn tâm lý là bệnh gì
Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là một trong những dạng thường gặp của rối loạn lo âu

Các dạng rối loạn lo âu thường gặp:

  • Rối loạn lo âu lan tỏa (GAD): Rối loạn lo âu lan tỏa là dạng rối loạn lo âu thường gặp nhất. Người mắc chứng bệnh này thường có sự lo lắng, phiền muộn và bất an quá mức, kéo dài về những vấn đề, sự kiện hằng ngày như tài chính, việc làm, học tập, mối quan hệ, sức khỏe,… Dạng rối loạn lo âu này xảy ra chủ yếu ở người trưởng thành – đặc biệt là nữ giới.
  • Rối loạn lo âu xã hội: Rối loạn lo âu xã hội là tình trạng sợ hãi, lo lắng quá mức trước những tình huống xã hội thông thường như phát biểu trước đám đông, ăn uống trước mặt người lạ, phải giao tiếp với người lạ, luôn sợ người khác đánh giá hành vi của bản thân,.. Sự lo lắng quá mức về những tình huống xã hội thông thường khiến cho người bệnh có xu hướng né tránh các hoạt động kể trên.
  • Rối loạn hoảng sợ: Rối loạn hoảng sợ đặc trưng bởi các cơn lo âu cấp tính, xảy ra một cách đột ngột, không có yếu tố báo trước trong trạng thái sợ hãi và hoảng loạn. Trong các cơn hoảng loạn, người bệnh thường xuất hiện nỗi sợ như sợ chết, sợ mất khả năng kiểm soát, mất trí nhớ,… Nỗi sợ mạnh mẽ khiến người bệnh không kiểm soát được cảm xúc và hành vi của bản thân.
  • Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD): PTSD đặc trưng bởi những hồi tưởng có tính chất thâm nhập về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ. Người chứng bệnh này thường xuất hiện ý nghĩ một cách không tự chủ hoặc có thể thường xuyên gặp ác mộng với nội dung là những sự kiện đau buồn đã xảy ra. Tình trạng này khiến cho bệnh luôn trong trạng thái đau khổ và có xu hướng né tránh đề cập đến sự kiện gây sang chấn.
  • Các rối loạn lo âu khác: Ngoài ra, rối loạn lo âu còn bao gồm nhiều dạng khác như rối loạn ám ảnh sợ hãi, rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD), rối loạn lo âu chia ly,…

3. Rối loạn phân ly

Rối loạn phân ly là hội chứng rối loạn tâm lý đặc trưng bởi sự rối loạn về trí nhớ, nhận thức và vận động mà không tìm được nguyên nhân gây ra các triệu chứng thông qua khám lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng. Theo thống kê của nhiều quốc gia Châu Âu, tỷ lệ mắc chứng bệnh này chiếm khoảng 0.3 – 0.5% dân số với tỷ lệ cao hơn ở nữ giới.

Rối loạn phân ly bao gồm các dạng sau:

  • Quên phân ly: Quên phân ly đặc trưng bởi tình trạng mất trí nhớ tạm thời về những sự kiện có tính chất đau buồn hoặc ám ảnh. Khác với mất trí nhớ thông thường, phần kí ức bị quên thường giới hạn trong sự kiện gây sang chấn và người bệnh vẫn nhớ rõ những sự việc khác diễn ra trong thời gian này. Chứng quên phân ly thường xảy ra sau khi chấn thương tâm lý và có thể kéo dài trong nhiều tháng hoặc nhiều năm.
  • Rối loạn nhân dạng phân ly: Rối loạn nhân dạng phân ly trước đây được gọi là rối loạn đa nhân cách. Người mắc chứng bệnh này thường có hơn 2 trạng thái nhân cách và thường không có khả năng ghi nhớ những sự kiện xảy ra hằng ngày, thông tin cá nhân, những người đã gặp qua,… Dạng rối loạn phân ly này thường xảy ra ở những người bị sang chấn tâm lý quá mạnh từ thuở thơ ấu.
  • Phi cá nhân hóa: Phi cá nhân hóa (rối loạn nhân cách hóa) đặc trưng bởi những trải nghiệm về cảm giác ở bên ngoài cơ thể và người bệnh cảm nhận bản thân không có mối liên kết với hoàn cảnh thực tế. Nói một cách đơn giản, người mắc chứng bệnh này có cảm giác bị mất kết nối với cảm xúc, ý thức và ký ức của chính bản thân.

4. Rối loạn dạng cơ thể (Somatic Symptom Disorders)

Rối loạn dạng cơ thể (Somatic Symptom Disorders) đặc trưng bởi cảm giác lo lắng quá mức về các triệu chứng cơ thể như mệt mỏi, đau, mỏi, khó chịu,… Trên thực tế, các triệu chứng này hoàn toàn có thật, không phải là cảm giác ảo do người bệnh tự hoang tưởng. Tuy nhiên, các triệu chứng mà bệnh nhân gặp phải gần như không tìm được nguyên nhân thực thể.

rối loạn tâm lý là bệnh gì
Rối loạn dạng cơ thể là trạng thái lo lắng, căng thẳng quá mức về những triệu chứng thực thể không tìm được nguyên nhân

Cũng chính vì vậy mà người bệnh bắt đầu hình thành tâm lý lo lắng cực độ về những triệu chứng thể chất mà bản thân gặp phải. Chứng rối loạn dạng cơ thể gặp nhiều ở nữ giới và thường khởi phát trước 30 tuổi. Người mắc chứng bệnh này gặp rất nhiều phiền toái trong cuộc sống vì tâm trạng hầu như không ổn định và cơ thể luôn trong trạng thái đau, khó thở, mệt mỏi.

Các dạng rối loạn dạng cơ thể thường gặp:

  • Rối loạn chuyển đổi (Conversion Disorder)
  • Rối loạn lo âu bệnh tật (chứng bệnh này còn được xếp vào nhóm rối loạn lo âu)
  • Loạn thần giả bệnh/ Rối loạn giả bệnh (Factitious Disorder)

Các triệu chứng của những bệnh lý này có nhiều nét tương đồng. Do đó, nếu chỉ dựa vào biểu hiện lâm sàng, rất khó để phân biệt được từng bệnh lý cụ thể.

5. Rối loạn ăn uống

Rối loạn ăn uống là một dạng rối loạn tâm lý phổ biến hiện nay. Người mắc chứng bệnh này luôn ám ảnh, lo lắng về cân nặng và cách ăn uống tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tâm thần.

các rối loạn tâm lý thường gặp
Rối loạn ăn uống bao gồm chứng chán ăn tâm thần, chứng cuồng ăn, hội chứng Pica và rối loạn nhai lại

Các dạng rối loạn ăn uống thường gặp:

  • Chứng chán ăn tâm thần: Người mắc chứng chán ăn tâm thần có xu hướng ăn ít hoặc nhịn ăn để giảm cân vì luôn ám ảnh về cân nặng. Người bệnh thường có quan niệm méo mó về ngoại hình và tiêu chuẩn cái đẹp.
  • Chứng cuồng ăn: Ngược lại với chứng chán ăn tâm thần là chứng cuồng ăn. Đặc trưng của chứng bệnh này là trạng thái ăn uống quá độ và không thể dừng việc ăn uống. Sau đó, người bệnh luôn có cảm giác tội lỗi vì đã ăn uống quá mức và thường có phản ứng bù đắp bằng cách tự gây nôn mửa, tập thể dục quá mức, lạm dụng thuốc nhuận tràng, lợi tiểu,…
  • Rối loạn nhai lại: Rối loạn nhai lại là một dạng rối loạn ăn uống thường gặp ở trẻ nhỏ. Trẻ mắc chứng bệnh này thường bị trào ngược lại thức ăn đã nhai trước đó và có phản ứng bằng cách nôn mửa hoặc nhai lại. Những biểu hiện của chứng rối loạn nhai lại sẽ xuất hiện trong hoặc sau khi ăn.
  • Hội chứng Pica: Hội chứng Pica là một dạng rối loạn ăn uống ít gặp. Người mắc chứng bệnh này thường lặp đi lặp lại hành động ăn những không đồ vật không phải là thực phẩm như đất sét, đầu lọc thuốc lá, giấy, băng dán, đá, sỏi, quần áo, sợi chỉ,… Hội chứng Pica thường gặp ở trẻ có các khiếm khuyết trong quá trình phát triển, trong đó gặp chủ yếu ở trẻ mắc chứng tự kỷ.

6. Rối loạn giấc ngủ

Rối loạn giấc ngủ xảy ra khi có sự bất thường liên quan đến giấc ngủ như khó ngủ, mất ngủ, ngủ chập chờn, giấc ngủ không sâu, luôn có cảm giác mệt mỏi sau khi ngủ dậy,… Chứng bệnh này gặp chủ yếu ở người trưởng thành – đặc biệt là người cao tuổi mắc các chứng bệnh mãn tính.

các rối loạn tâm lý thường gặp
Hội chứng ngủ li bì (Hypersomnolence) đặc trưng bởi cảm giác buồn ngủ quá mức ngay cả khi ngủ đủ 8 giờ mỗi đêm
  • Chứng ngủ rũ: Chứng ngủ rũ đặc trưng bởi tình trạng buồn ngủ vào ban ngày quá mức, người bệnh có thể ngủ quên vào bất cứ thời điểm nào và không thể kiểm soát được giấc ngủ. Người mắc chứng bệnh này rất khó để duy trì được sự tỉnh táo và đột ngột mất trương lực cơ trong vài phút. Đồng thời hay gặp phải tình trạng ngưng thở khi ngủ, mất ngủ vào ban đêm và hội chứng chân không yên.
  • Mất ngủ: Mất ngủ là dạng phổ biến nhất của rối loạn giấc ngủ. Người mắc chứng bệnh này thường khó chìm vào giấc ngủ, giấc ngủ dễ bị gián đoạn và thường tỉnh dậy quá sớm, khó ngủ trở lại và luôn trong trạng thái mệt mỏi quá mức.
  • Hội chứng ngủ li bì: Hội chứng ngủ li bì (Hypersomnolence) đặc trưng bởi trạng thái buồn ngủ quá mức mặc dù đã ngủ đủ 7 – 8 giờ mỗi đêm. Người mắc hội chứng này không thể kiểm soát giấc ngủ của bản thân và thường ngủ trong giờ học, giờ làm việc. Hypersomnolence có thể xảy ra trong 1 tháng hoặc kéo dài trong nhiều tháng dẫn đến không ít phiền toái trong cuộc sống.
  • Ngưng thở khi ngủ: Ngưng thở khi ngủ là thường xảy ra do các vấn đề hô hấp như amidan phì đại, các mô ở thành sau họng có kích thước quá lớn, bất thường về xương hàm,…). Chứng bệnh này khiến lượng oxy lên não giảm đi đáng kể. Về lâu dài, bệnh nhân có thể bị suy giảm trí nhớ, giảm khả năng nhận thức, thiếu tính linh hoạt, dễ thức giấc và buồn ngủ quá mức vào ban ngày.
  • Bệnh mất ngủ giả: Bệnh mất ngủ giả (Parasomnias) là một dạng rối loạn giấc ngủ đặc trưng bởi các giấc mơ kinh hoàng, ác mộng, trạng thái nửa tỉnh nửa mơ, mộng du,… Ngoài ra, một số bệnh nhân còn gặp phải tình trạng nói mớ, chuột rút về đêm và hiện tượng bóng đè.
  • Hội chứng chân không yên: Hội chứng chân không yên đặc trưng bởi cảm giác khó chịu ở chân như bỏng rát, giật,… xảy ra trong giấc ngủ dẫn đến phản ứng cử động chân quá mức. Điều này khiến cho giấc ngủ bị gián đoạn, người bệnh khó chìm vào giấc ngủ lần nữa và ngủ chập chờn, không sâu giấc.

7. Rối loạn kiểm soát xung động (Disruptive Disorders)

Rối loạn kiểm soát xung động là một dạng rối loạn tâm lý mà người bệnh không thể kiểm soát cảm xúc và hành vi dẫn đến gây tổn hại cho người khác hoặc chính bản thân. Chứng bệnh này có thể gặp ở cả trẻ em và người trưởng thành. Bệnh nhân bị rối loạn kiểm soát xung động không thể kiểm soát được hành vi – ngay cả khi nhận thấy sự lệch lạc trong ý nghĩ.

các rối loạn tâm lý thường gặp
Rối loạn kiểm soát xung động là một trong những rối loạn tâm lý thường gặp ở trẻ em

Các dạng rối loạn kiểm soát xung động thường gặp:

  • Hội chứng ăn cắp vặt (Kleptomania): Kleptomania là hội chứng rất đặc biệt, đặc trưng bởi sự rối loạn trong việc kiểm soát hành vi và cảm xúc. Người mắc chứng bệnh này thường bị cám dỗ và có cảm giác phấn khích khi ăn cắp đồ dùng của người khác hoặc đồ vật tại các cửa hàng, siêu thị. Những đồ vật mà bệnh nhân ăn cắp thường không có giá trị và cũng không hẳn là vật dụng mà người bệnh cần cho cuộc sống.
  • Chứng cuồng phóng hỏa (Pyromania): Chứng cuồng phóng hỏa là một dạng rối loạn tâm lý khá ít gặp. Đặc trưng của chứng bệnh này là hành vi phóng hỏa có chủ đích lặp đi lặp lại. Người bệnh thường có niềm đam mê với lửa và bị thôi thúc thực hiện hành vi phóng hóa bởi cảm giác căng thẳng, kích thích quá mức. Tương tự như các rối loạn khác, bệnh nhân sẽ có cảm giác hài lòng và thoải mái ngay sau khi hoàn thành hành vi.
  • Rối loạn bùng phát gián đoạn: Rối loạn bùng phát gián đoạn đặc trưng bởi sự xuất hiện đột ngột, có tính chất lặp lại của các hành vi có tính chất bạo lực và gây hấn, thậm chí người bệnh có những lời nói chửi rủa thô tục và xúc phạm những người xung quanh. Các triệu chứng này thường xuất hiện từng cơn và thường không tương xứng với mức độ của tình huống (người bệnh có thể giận dữ quá mức trước những tình huống rất bình thường).
  • Rối loạn cư xử: Rối loạn cư xử là rối loạn tâm lý thường gặp ở trẻ nhỏ với biểu hiện điển hình là các cảm xúc, hành vi khiêu khích như lừa dối, trộm cắp, có các hành vi phá hủy tài sản, hung hăng với động vật và những người xung quanh. Đặc điểm của những trẻ mắc chứng bệnh này là luôn thực hiện những hành vi vi phạm các quy tắc trong trường hợp, gia đình và pháp luật.
  • Rối loạn thách thức chống đối: Rối loạn thách thức chống đối gặp chủ yếu ở người dưới 18 tuổi. Hội chứng này đặc trưng bởi cảm xúc thù hận, tức giận, cáu kỉnh cùng với các hành vi hung hăng và thách thức (đặc biệt là thách thức với người lớn tuổi hơn). Trẻ bị rối loạn thách thức chống đối có xu hướng từ chối tuân thủ các quy tắc trong gia đình, trường học, hay đổ lỗi cho người khác về những sai lầm của bản thân và thường xuyên cố ý làm phiền những người xung quanh.

8. Rối loạn phát triển thần kinh

Rối loạn phát triển thần kinh (Neurodevelopmental Disorders) là sự bất thường của hệ thần kinh được chẩn đoán trong thời kỳ sơ sinh, thời thơ ấu và thanh thiếu niên. Hệ thần kinh là cơ quan chi phối nhiều hoạt động của cơ thể, bao gồm cả tâm lý (cảm xúc, nhận thức, hành vi). Do đó, chứng bệnh này cũng được xếp vào nhóm rối loạn tâm lý.

Các dạng rối loạn phát triển thần kinh thường gặp, bao gồm:

  • Rối loạn phát triển trí tuệ: Rối loạn phát triển trí tuệ thường khởi phát ở người dưới 18 tuổi, đặc trưng bởi những hạn chế cả về hành vi và nhận thức. Người mắc chứng bệnh này thường có chỉ số IQ thấp và gặp khó nhiều khó khăn về giao tiếp, kỹ năng sống, chăm sóc bản thân.
  • Chậm phát triển toàn diện: Chậm phát triển toàn diện là chứng bệnh gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi với đặc trưng là tình trạng chậm phát triển tất cả mọi mặt như kỹ năng vận động, ngôn ngữ, nhận thức, chức năng xã hội,… Vì trẻ còn quá nhỏ nên không thể thực hiện các bài test IQ. Với trẻ lớn hơn, chứng bệnh này thường được gọi là thiểu năng trí tuệ.
  • Các rối loạn khác: Ngoài các rối loạn phát triển thần kinh trên, chứng bệnh này còn bao gồm hội chứng phổ tự kỷ, rối loạn giao tiếp, rối loạn tăng động giảm chú ý,…

9. Rối loạn nghiện chất

Rối loạn nghiện chất là hội chứng bao gồm các rối loạn liên quan đến sử dụng các chất gây nghiện như rượu, thuốc phiện, cocaine, methamphetamine (ma túy đá),… Sử dụng/ lạm dụng các chất này có thể gây ra các rối loạn về tâm lý (cảm xúc, suy nghĩ, nhận thức và hành vi), trong đó thường gặp nhất là trạng thái say, mê sảng, lo lắng, bồn chồn, căng thẳng.

các rối loạn tâm lý thường gặp
Rối loạn nghiện chất là hội chứng bao gồm các rối loạn xảy ra do dùng rượu bia, cần sa, thuốc phiện,…

Các rối loạn nghiện chất thường gặp:

  • Rối loạn do nghiện rượu
  • Rối loạn do sử dụng ma túy, chất kích thích
  • Rối loạn liên quan đến sử dụng cần sa
  • Rối loạn do lạm dụng thuốc lá

Trong một số tài liệu, rối loạn cờ bạc cũng được xếp vào nhóm rối loạn do chất. Thực tế, cờ bạc không phải chất dung nạp vào người và tác động lên hệ thần kinh trung ương như các chất trên. Tuy nhiên, khi tham gia đánh bạc, cảm giác phấn khích và thỏa mãn cũng có thể gây nghiện. Đây là lý do vì sao nhiều người có xu hướng đánh bạc quá mức mặc dù nhận biết rõ hậu quả của hành vi này.

10. Rối loạn nhận thức thần kinh

Rối loạn nhận thức thần kinh là sự suy giảm, thiếu hụt mắc phải về chức năng nhận thức. Chứng bệnh này xảy ra chủ yếu ở người trung niên, cao tuổi và không có liên quan đến các chứng suy giảm nhận thức khởi phát trong giai đoạn đầu đời.

ads cao kim thắm chuyên gia tâm lý trị liệu
Các rối loạn nhận thức thần kinh thường gặp:

  • Delirium (hội chứng mê sảng): Hội chứng mê sảng thường xảy ra cấp tính trong khoảng vài giờ hoặc vài ngày. Triệu chứng đặc trưng của hội chứng này là mất phương hướng, không còn khả năng chú ý, không thể suy nghĩ rõ ràng, ảo giác, kích động, giảm trí nhớ – đặc biệt là những sự kiện gần đây, nói năng khó hiểu,…
  • Rối loạn nhận thức thần kinh: Ngoài hội chứng sảng, rối loạn nhận thức thần kinh còn có một số dạng khác như rối loạn thần kinh do bệnh Parkinson, bệnh Alzheimer, ảnh hưởng của HIV/ AIDS, các bệnh liên quan đến mạch máu, sử dụng chất,…

11. Rối loạn nhân cách

Rối loạn nhân cách là tình trạng rối loạn các yếu tố hình thành tính cách và hành vi của một cá nhân dẫn đến nhân cách bất thường. Đặc điểm tính cách này khiến cho bệnh nhân không thích nghi được với xã hội, giảm hiệu suất lao động, học tập và rơi vào trạng thái đau khổ, buồn bã.

rối loạn tâm lý là gì
Rối loạn nhân cách bao gồm các dạng nhân cách khác thường gây ra khó khăn trong việc thích nghi với xã hội, giảm hiệu suất lao động, học tập,…

Các dạng rối loạn nhân cách thường gặp:

  • Rối loạn nhân cách né tránh
  • Rối loạn nhân cách chống đối xã hội
  • Rối loạn nhân cách ái kỷ
  • Rối loạn nhân cách ranh giới
  • Rối loạn nhân cách lệ thuộc
  • Rối loạn nhân cách hoang tưởng
  • Rối loạn nhân cách dạng phân liệt
  • Rối loạn nhân cách kịch tính
  • Rối loạn nhân cách ám ảnh cưỡng chế (khác với rối loạn ám ảnh cưỡng chế OCD)

Có thể thấy, rối loạn tâm lý bao gồm rất nhiều hội chứng và bệnh lý. Thông tin trong bài viết chỉ đề cập đến các vấn đề sức khỏe thường gặp nhất. Nếu nghi ngờ bản thân gặp phải những bất thường về mặt cảm xúc, hành vi, tư duy và nhận thức, cần chủ động tìm gặp bác sĩ để được chẩn đoán và can thiệp điều trị sớm.

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *