Stress Ở Nam Giới: Nguyên Nhân, Ảnh Hưởng Và Cách Vượt Qua
Cùng với sự xô bồ của cuộc sống hiện nay, tình trạng stress ở nam giới đang ngày càng xảy ra phổ biến. Tuyệt đối không được chủ quan bởi tình trạng này không chỉ ảnh hưởng sức khỏe mà còn làm giảm chất lượng cuộc sống. Tốt nhất nên sớm tìm cách để vượt qua stress dễ dàng hơn.
Thực trạng stress ở nam giới hiện nay
Căng thẳng đề cập đến phản ứng của cơ thể xảy ra khi phải chịu áp lực quá lớn mà không thể xoay xở bằng những nguồn lực sẵn có. Hiện nay, căng thẳng là một cảm xúc rất phổ biến có thể xảy ra ở hầu hết mọi người.
Thực tế cho thấy, nữ giới thường có nguy cơ gặp phải tình trạng stress nhiều hơn nam giới. Tuy nhiên, bản thân nam giới lại không có thói quen chia sẻ. Do đó, tình trạng stress ở nam giới có xu hướng kéo dài dai dẳng và mãn tính.
Trong một cuộc khảo sát của Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ vào năm 2010 thì nam giới ít thừa nhận căng thẳng dẫn tới các triệu chứng thể chất hơn là phái nữ, Chỉ có khoảng 30% nam giới cho biết họ bị đau đầu do căng thẳng, so với nữ giới là 41%. Có 21% nam giới bị đau bụng hay khó tiêu do căng thẳng nhưng có tới 32% phụ nữ cho biết họ gặp phải các triệu chứng này.
Đáng chú ý hơn cả là chỉ cớ 15% đàn ông thừa nhận căng thẳng khiến họ muốn khóc. Trong khi đó có đến 44% phụ nữ muốn khóc để giải tỏa cảm xúc mỗi khi gặp phải tình trạng căng thẳng.
Mặc dù nam giới ít có nguy cơ bị stress hơn phái nữ tới 2 – 4 lần. Tuy nhiên, nguy cơ có các hành vi tự làm hại bản thân hay tự tử ở nam giới lại cao hơn 3 – 4 lần. Nguyên nhân bắt nguồn từ việc họ không biết chia sẻ cảm xúc.
Hơn nữa, mỗi khi bị căng thẳng, nam giới thường tìm đến rượu bia và các chất kích thích để giải tỏa. Tình trạng này có thể khiến cho căng thẳng trở nên tồi tệ. Đồng thời phát triển nhiều vấn đề sức khỏe khác như rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu, trầm cảm…
Nguyên nhân gây stress ở nam giới
Khác với nữ giới, tình trạng stress ở nam giới ít khi liên quan tới nồng độ hormone trong cơ thể. Tuy nhiên rất nhiều yếu tố khác có thể là nguyên nhân khiến phái mạnh bị căng thẳng.
Các nguyên nhân thường gặp khiến nam giới bị stress bao gồm:
1. Áp lực từ công việc/ cuộc sống
Tình trạng stress đang ngày càng trở nên phổ biến do áp lực từ học tập, công việc và cuộc sống. Đặc biệt, làm việc với cường độ cao trên 8 giờ mỗi ngày đang thường xuyên xảy ra ở nhiều người, nhất là ở nam giới.
Áp lực kéo dài sẽ khiến não bộ căng thẳng quá mức và cơ thể bị suy nhược. Nếu không sớm có biện pháp điều chỉnh thì stress ở nam giới có thể phát triển thành các chứng rối loạn tâm thần như trầm cảm, rối loạn lo âu, rối loạn lưỡng cực…
Hơn nữa, nam giới còn có tâm lý che dấu cảm xúc. Điều này là nguyên nhân chính gây ra các bệnh tâm lý khó phát hiện như rối loạn nhân cách và trầm cảm cười.
2. Sang chấn tâm lý
Sang chấn tâm lý được xác định là nguyên nhân hàng đầu gây ra các vấn đề về thần kinh. Trong đó có tình trạng căng thẳng stress và suy nhược thần kinh. Chấn thương tâm lý có thể xảy ra khi sức khỏe tinh thần và thể chất bị ảnh hưởng bởi 1 hay nhiều sự kiện diễn ra trong cuộc sống.
Bên cạnh đó, sang chấn tâm lý còn có thể xảy ra do 1 hay nhiều sự việc lặp đi lặp lại trong thời gian dài. Từ đó dẫn tới tích hợp và gây ra phản ứng căng thẳng. Một số sự kiện thường dẫn tới sang chấn tâm lý ở nam giới bao gồm:
- Mất người thân, phá sản, ly hôn
- Lo lắng về tài chính
- Con cái hay người thân được chẩn đoán mắc bệnh nan y
- Chứng kiến các sự việc có tính chất kinh khủng
3. Xung đột gia đình/ xã hội
Stress ở nam giới trong nhiều trường hợp có thể bắt nguồn từ các xung đột trong gia đình hay xã hội. Điển hình như mâu thuẫn trong quá trình làm việc, mâu thuẫn với bạn đời, người thân tranh chấp tài sản… Sự kéo dài của các sự kiện này sẽ dẫn tới tích tụ áp lực ở não bộ. Từ đó gây ra tình trạng căng thẳng thần kinh.
4. Ảnh hưởng từ các bệnh mãn tính
Số liệu thống kê cho thấy rằng, nam giới mắc các bệnh mãn tính có nguy cơ bị căng thẳng cao hơn những người có sức khỏe tốt. Cụ thể, tình trạng stress ở nam giới phổ biến hơn ở những người bị tuyến giáp, ung thư, cao huyết áp, tiểu đường hay các bệnh nan y.
Bệnh lý mãn tính thường gây ra nhiều ảnh hưởng cho sức khỏe thể chất. Nó khiến người bệnh thường xuyên bị đau nhức, mệt mỏi và uể oải. Cơn đau và các triệu chứng này có thể gây ra tâm lý căng thẳng và lo âu.
Ngoài ra, khi mắc bệnh mãn tính, nam giới còn phải lo lắng các vấn đề xoay quanh. Ví dụ như giảm hiệu suất làm việc, chi phí điều trị, lây nhiễm hay di truyền cho con cái.
Thực tế cho thấy, căng thẳng và các bệnh lý mãn tính trong cơ thể có mối tương quan rõ rệt. Mức độ căng thẳng càng cao thì bệnh tình sẽ càng tiến triển nặng và ngược lại.
5. Các yếu tố khác
Ngoài các yếu tố nêu trên thì nguy cơ bị căng thẳng ở nam giới có thể tăng lên do một số nguyên nhân khác. Bao gồm:
- Người có ít bạn bè và các mối quan hệ xã hội. Đặc biệt là không có người thân đáng tin cậy để chia sẻ các vấn đề về tâm lý.
- Thường xuyên hút thuốc lá và sử dụng các chất gây nghiện.
- Nam giới bước vào tuổi trung niên và cao tuổi.
Tình trạng căng thẳng ở nam giới đôi khi không xảy ra do 1 nguyên nhân cụ thể mà là sự tác động của nhiều yếu tố. Cần sớm có biện pháp khắc phục để hạn chế ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất và tinh thần.
Dấu hiệu nhận biết stress ở nam giới
Các triệu chứng stress ở nam giới rất đa dạng. Tùy thuộc vào từng người mà biểu hiện của triệu chứng sẽ là khác nhau. Trong đó, một số người có thể gặp phải cả các triệu chứng tâm lý, hành vi và thể chất.
– Triệu chứng tâm lý:
- Cảm giác lo âu luôn thường trực
- Không cảm thấy vui vẻ, hứng thú
- Cảm thấy luôn bị đè nén
- Tâm lý nặng nề, tinh thần mệt mỏi
- Cảm thấy cô đơn, buồn bã và rất dễ cáu gắt
- Giảm hứng thú với các sở thích hay thói quen trước đây
- Nhạy cảm hơn bình thường
- Có phản ứng thái quá với các sự vật, sự việc xung quanh
– Triệu chứng hành vi:
- Ăn nhiều bất thường hoặc chán ăn
- Ít hòa đồng và ngại giao tiếp với mọi người
- Nổi nóng và khó kiểm soát các hành vi của bản thân
- Cắn móng tay/ giật tóc trong vô thức
- Luôn cố gắng ép mình vào công việc quá mức hoặc trì hoãn công việc do có tâm lý lo sợ
– Triệu chứng thể chất:
- Khó ngủ, mất ngủ và ngủ không sâu giấc
- Dễ bị đau đầu, nhức mắt, giảm thị lực và mệt mỏi
- Đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng
- Đau thắt ngực, khó thở, vã mồ hôi, tăng thân nhiệt
- Đau nhức cơ thể, nhất là ở vùng thắt lưng và cổ vai gáy
- Rụng tóc, nổi mụn, da mặt sạm đen
- Tăng/ giảm cân bất thường
- Giảm ham muốn tình dục, dễ gặp các chứng xuất tinh sớm hay rối loạn cương dương
Stress ở nam giới có những ảnh hưởng gì?
Các chuyên gia cho biết, tình trạng căng thẳng có thể ảnh hưởng đáng kể tới sức khỏe nam giới. Đặc biệt là trong những trường hợp không áp dụng các giải pháp đúng đắn để quản lý nó.
Một số ảnh hưởng của tình trạng stress đến nam giới bao gồm:
– Có hại cho sức khỏe tim mạch:
Stress khiến cho cơ thể nam giới sản sinh nhiều hormone cortisol và adrenaline hơn. Điều này có thể làm tăng huyết áp, đau thắt ngực và rối loạn nhịp tim. Với những người đã có sẵn các bệnh tim mạch thì căng thẳng kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cùng nhiều biến chứng khác.
– Tăng nguy cơ tiểu đường:
Không ít nam giới có xu hướng ăn nhiều, nhất là các thức ăn giàu đường và chất béo khi bị stress. Bên cạnh đó, hormone cortisol gây stress còn làm tăng đề kháng insulin và chuyển hóa glucose. Đây là các yếu tố làm tăng lượng đường trong máu kéo dài. Nếu không sớm kiểm soát stress thì nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 sẽ tăng lên đáng kể.
– Giảm chức năng tình dục:
Stress ảnh hưởng nhiều tới chức năng tình dục của nam giới hơn là phái nữ. Cụ thể, căng thẳng kéo dài khiến phái mạnh bị suy giảm ham muốn. Hơn nữa còn tăng nguy cơ bị xuất tinh sớm và rối loạn cương dương. Lâu dài sẽ ảnh hưởng không ít tới sức khỏe sinh lý và chức năng sinh sản.
– Giảm chất lượng giấc ngủ:
Tình trạng căng thẳng cùng các vấn đề tâm lý có liên quan mật thiết tới giấc ngủ. Bởi chúng khiến cho não bộ bị kích thích liên tục, không có đủ thời gian nghỉ ngơi. Từ đó sẽ làm rối loạn hoạt động sản sinh hormone melatonin – tạo cảm giác buồn ngủ. Stress ở nam giới có thể dẫn tới thiếu ngủ, mất ngủ, ngủ chập chờn, không ngon giấc.
– Đau đầu:
Đau đầu là triệu chứng xảy ra phổ biến ở những nam giới bị căng thẳng thần kinh. Khi phải chịu áp lực kéo dài, các tế bào thần kinh bên trong não bộ sẽ bị rối loạn. Từ đó kích hoạt các cơn đau đầu hay đau nửa đầu. Bên cạnh đó, căng thẳng còn gây hoa mắt, chóng mặt, ù tai và suy giảm trí nhớ.
– Các vấn đề về tiêu hóa:
Căng thẳng ở nam giới có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa. Thường gặp nhất là trào ngược dạ dày thực quản, đau dạ dày hay viêm loét dạ dày tá tràng. Với những người đã có sẵn các bệnh lý này thì stress có thể khiến tình trạng bệnh trầm trọng hơn.
Đặc biệt, stress ở nam giới kéo dài còn có thể dẫn tới các hội chứng lo âu hay trầm cảm nặng. Nhiều trường hợp còn dẫn tới lạm dụng chất kích thích, lên ý nghĩ hay kế hoạch tự tử.
Cách giúp nam giới vượt qua stress dễ dàng
Kiểm soát tốt căng thẳng là rất cần thiết để nam giới luôn khỏe mạnh về cả thể chất và tinh thần. Trên thực tế, tình trạng stress ở nam giới có thể được quản lý thông qua các giải pháp đơn giản tại nhà. Rất ít các trường hợp phải can thiệp điều trị y tế.
Các biện pháp giúp nam giới vượt qua stress hiệu quả bao gồm:
1. Nhận ra stress và chủ động chia sẻ nó
Nam giới có thể bị căng thẳng nhưng họ lại không thừa nhận điều đó. Hơn nữa còn ngại chia sẻ với người khác về vấn đề mà họ đang gặp phải. Điều này có thể khiến cho vấn đề trở nên tồi tệ hơn.
Các chuyên gia khuyên rằng, khi bị áp lực và căng thẳng, nam giới nên tìm một người đáng tin cậy để chia sẻ. Đây là cách đơn giản để giải tỏa áp lực tâm lý. Hơn nữa, sự đồng cảm, động viên từ người thân sẽ giúp xoa dịu cảm xúc tiêu cực.
2. Nghỉ ngơi và làm việc phù hợp
Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi cũng sẽ giúp làm giảm stress hiệu quả. Bởi đa phần các trường hợp bị căng thẳng ở nam giới đều bắt nguồn từ thói quen học tập/ làm việc với cường độ cao kéo dài.
Để giải tỏa căng thẳng và các cảm xúc tiêu cực, nam giới cần học cách cân đối lại thời gian làm việc và nghỉ ngơi. Chỉ nên làm việc 7 – 8 giờ đồng hồ mỗi ngày. Đồng thời chú ý ngủ đúng giờ, đủ giấc.
Nếu thấy cần thiết hãy tạm gác lại công việc để nghỉ ngơi hay đi du lịch vài ba ngày. Một chuyến du lịch có thể giúp phái mạnh cải thiện tâm trạng và tìm lại nguồn năng lượng tích cực.
3. Hoạt động thể chất đều đặn
Hoạt động thể chất là liều thuốc tự nhiên hữu ích với cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Đặc biệt với những nam giới đang bị stress thì tập thể dục chính là giải pháp giúp đánh bay stress hiệu quả.
Nghiên cứu chỉ ra rằng, hoạt động thể chất sẽ giúp kích thích cơ thể sản sinh nhiều hormone endorphin hơn. Đây là loại hormone có tác dụng thư giãn cơ, xoa dịu cơn đau và tạo cảm giác thư giãn, vui vẻ.
Ngoài tốt cho sức khỏe tinh thần thì hoạt động thể chất còn giúp cải thiện tốt các triệu chứng thể chất do căng thẳng gây ra. Điển hình như rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, khó thở, rối loạn tiêu hóa hay mất ngủ.
Nam giới có thể thực hiện các bài tập đơn giản như bơi lội, đi bộ, đạp xe… để giải tỏa tâm trạng uể oải, căng thẳng, dễ cáu gắt. Hoặc cũng có thể tập luyện một số bộ môn có tính trị liệu cao như ngồi thiền, yoga hay thái cực quyền. Mỗi ngày chỉ cần dành ra khoảng 30 – 45 phút cho hoạt động thể chất.
4. Thực hiện các hoạt động thư giãn
Đây cũng được cho là một trong những giải pháp giúp làm giảm stress ở nam giới rất hiệu quả. Thực hiện các hoạt động thư giãn giúp mang đến nguồn năng lượng tích cực, cải thiện tâm trạng và xoa dịu những tổn thương trong tâm hồn.
Các hoạt động thư giãn được đề cập bao gồm:
- Nghe nhạc: Để giải tỏa căng thẳng, nam giới nên nghe những bản nhạc nhẹ nhàng và có giai điệu tươi vui. Nghiên cứu chỉ ra rằng, âm nhạc có thể chữa lành các tổn thương tinh thần hiệu quả. Đồng thời mang lại tâm trạng tích cực và hạnh phúc hơn.
- Đọc sách: Đọc sách là thói quen tốt không chỉ giúp lĩnh hội thông tin hữu ích mà còn giải tỏa căng thẳng rất tốt. Tuy nhiên với những nam giới đang bị stress thì nên chọn những đầu sách có hành văn nhẹ nhàng, dễ hiểu. Tuyệt đối không đọc các cuốn truyện trinh thám, kinh dị hay tình cảm bi đát.
- Liệu pháp mùi hương: Liệu pháp này đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là có hiệu quả làm giảm căng thẳng rất tốt. Hơn nữa còn cải thiện các triệu chứng uể oải, đau đầu, stress gây mất ngủ…
- Xây dựng các thói quen tốt: Một số thói quen như tập vẽ tranh, tìm hiểu và học một ngôn ngữ mới, chăm sóc thú cưng, cây xanh… cũng có tác dụng kiểm soát căng thẳng rất hiệu quả. Các hoạt động này giúp đánh bay stress và tìm lại nguồn năng lượng tích cực.
5. Điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp
Tình trạng stress ở nam giới ngoài tác động xấu đến sức khỏe tinh thần thì còn ảnh hưởng không ít tới thể chất. Căng thẳng kéo dài có thể dẫn tới chán ăn, suy nhược, mệt mỏi, sụt cân. Tốt nhất nam giới nên điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp để hỗ trợ quản lý căng thẳng và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học.
Việc bổ sung các thực phẩm lành mạnh sẽ giúp cung cấp cho cơ thể một lượng lớn vitamin và khoáng chất thiết yếu giúp cải thiện tâm trạng và làm giảm stress. Bởi nhiều dưỡng chất có tác dụng tăng sản xuất endorphin, dopamine và serotonin. Thực tế này đã được rất nhiều nghiên cứu chứng minh.
Chế độ ăn uống khoa học cho nam giới bị stress:
- Tăng cường các loại thực phẩm có tác dụng cải thiện tâm trạng tốt. Điển hình như trái cây, nước ép hoa quả và rau củ, hải sản, cá, sữa, kem, socola…
- Cần cố gắng ăn đủ 3 bữa mỗi ngày. Hạn chế các tình trạng bỏ ăn hay ăn uống thất thường.
- Tránh tiêu thụ các loại thức ăn chứa nhiều gia vị và dầu mỡ. Đồng thời hạn chế các loại thức uống có cồn và chất kích thích.
- Nên ăn các món dễ tiêu hóa để hạn chế áp lực cho dạ dày và đường ruột. Từ đó làm giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa do stress gây ra.
Thực tế cho thấy, chế độ dinh dưỡng góp phần không nhỏ vào việc quản lý và kiểm soát căng thẳng. Đặc biệt với những nam giới bị stress nhẹ thì thói quen ăn uống hoàn toàn có thể cải thiện cảm xúc tiêu cực và mang lại nguồn năng lượng dồi dào.
6. Điều trị y tế
Điều trị y tế thường được áp dụng cho các trường hợp nam giới bị stress do sang chấn tâm lý. Bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám, đánh giá mức độ và sự ảnh hưởng của tình trạng căng thẳng. Sau đó sẽ đưa ra giải pháp điều trị phù hợp.
Các phương pháp y tế điều trị stress ở nam giới có thể bao gồm:
– Tâm lý trị liệu:
Đây là phương pháp điều chỉnh hành vi, nhận thức, cảm xúc… thông qua việc giao tiếp bằng ngôn ngữ hoặc phi ngôn ngữ. Tùy theo từng trường hợp cụ thể mà bác sĩ sẽ chỉ định áp dụng liệu pháp phù hợp.
Mục tiêu của trị liệu tâm lý là giúp người bệnh nhanh chóng vượt qua các vấn đề khó khăn về tâm lý. Đồng thời biết cách điều chỉnh cảm xúc cũng như hành vi. Hơn nữa, trị liệu tâm lý còn hướng dẫn người bệnh các kỹ năng cần thiết để biết cách ứng phó với những vấn đề trong cuộc sống.
– Sử dụng thuốc:
Việc dùng thuốc có thể được áp dụng đồng thời với tâm lý trị liệu nhằm loại bỏ cảm xúc tiêu cực và sự quá khích trong hành vi. Thuốc thường được sử dụng ngắn hạn dưới sự theo dõi của bác sĩ nhằm tránh rủi ro và tác dụng phụ.
Một số loại thuốc thường được kê toa bao gồm:
- Thuốc an thần nhóm benzodiazepine
- Thuốc kháng histamine H1
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc ngủ
- Thuốc chẹn beta
- Viên uống bổ sung vitamin và khoáng chất
Stress ở nam giới ảnh hưởng rất nghiêm trọng tới cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Hơn nữa còn làm suy giảm nặng nề chất lượng cuộc sống. Do đó cần sớm tìm giải pháp kiểm soát để loại bỏ cảm xúc tiêu cực. Trường hợp các thói quen lành mạnh không thể giúp ích thì cần sớm tìm gặp bác sĩ tâm lý để được hỗ trợ.
Có thể bạn quan tâm:
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!