Sự Khác Biệt Giữa Tâm Lý Học Với Tâm Thần Học Trị Liệu

Tác giả Trương Oanh

02/08/2024

Thường thường người ta nghĩ người bác sĩ về các bệnh “tâm thần chỉ là “một vị bác sĩ chỉ chuyên chữa trị mọi bệnh về tâm thần”. Thế mà tâm lý học bao gồm tất cả mọi hiện tượng tinh thần, lành mạnh hoặc không lành mạnh.

Định nghĩa của Tâm lý học

Nói một cách đơn giản, từ Tâm lý học có căn nguyên như sau Tiếng Hy lạp Psukhé = Tâm hồn và Logos = khảo cứu, môn học.

Như thế, một cách khái quát, tâm lý học là khoa học của tâm hồn hay của trí tuệ. Nhưng định nghĩa này cũng chưa hoàn hảo, vì các từ “tâm hồn” hay “trí tuệ” mang nhiều ý nghĩa quá khác biệt, và nếu như lấy đúng ý nghĩa của nó thì môn học của trí tuệ phải là môn siêu hình học.

Vì thế tôi đề nghị định nghĩa sau đây: Tâm lý học nhằm nghiên cứu các hiện tượng tinh thần, dưới bất cứ trạng thái nào. Nó nghiên cứu mọi hành động ý thức và vô thức. Janet, cây cổ thụ người Pháp của nền tâm lý học đã nói “Tâm lý học liên quan đến mọi thứ, nó mang tính cách toàn diện. Ở mọi nơi đều có các hành vi tâm lý.”

Tâm lý học:

Quan sát tất cả mọi ứng xử của con người, trong nội giới cũng như ngoại giới.
Nghiên cứu các căn nguyên nội giới hay ngoại giới bằng các hành xử đó.

Thí dụ như đối với một người nhút nhát, tâm lý học:

Chúng ta sẽ quan sát các lối hành xử được thể hiện bên ngoài (tiếng nói, cử chỉ, dáng đi, giọng cười…)
Chúng ta sẽ tìm cho ra các nguyên nhân bên ngoài đã dẫn đến sự nhút nhát này (gia đình, tôn giáo, các tình huống đặc biệt)
Nghiên cứu các nguyên nhân nội giới, ý thức hoặc vô ý thức (mệt mỏi, di truyền, sự không thích nghi, các tiền cấp, cảm xúc, mặc cảm)
Chúng ta sẽ đưa ra một phương thức chữa trị tâm lý thích hợp.

Như thế tâm lý học là một khoa học – và cũng là một nghệ thuật – về các lối hành xử của con người trong mọi biểu hiện có thể xảy ra. Tất cả các là hành xử này có thể là bình thường hay bất bình thường.

Do đó ta không thể tách rời tâm lý học với các môn khoa học khác về con người. Nói cho cùng, mọi môn khoa học đều chú trọng đến con người vì do con người nghĩ ra.

Đâu là sự khác biệt giữa Tâm lý học với Tâm thần học trị liệu?

Thường thường người ta nghĩ người bác sĩ về các bệnh “tâm thần” chỉ là “một vị bác sĩ chỉ chuyên chữa trị mọi bệnh về tâm thần”. Thế mà tâm lý học bao gồm tất cả mọi hiện tượng tinh thần, lành mạnh hoặc không lành mạnh. Như thế người ta có thể nói tâm thần trị liệu sẽ tham gia ở một mức độ nào đó của các bệnh tâm thần. Nhưng nói như thế cũng không đúng. Vì mỗi khi có một sự “không thích ứng” của tinh thần cho một tình huống nào đó, thì đã có “bệnh” tâm thần.

“Bệnh” này có thể kéo dài trong năm phút hoặc hai mươi năm. Một người mắc một chứng khó tiêu, là một “bệnh nhân thể chất”. Ngay cả một người mắc bệnh ung thư cũng vậy. Cũng như thế, một con người nhút nhát là một “bệnh nhân tâm lý”, kể cả một người tâm thần. Vì vậy sẽ có “một mức độ” về bệnh lý mà người ta không thể nào đặt ra một ranh giới chính xác. Như vậy tâm lý học và tâm thần học sẽ là một vấn đề từ ngữ. Do đó người ta có thể nói tâm lý học là một khoa học tổng quát bao gồm cả môn tâm thần học.

Tôi xin nhắc lại là tâm lý học quan tâm đến con người hài hòa cũng như đối với người mất cân bằng. Nếu từ “bác sĩ tâm thần” vẫn giữ nguyên ý nghĩa xấu của nó là bởi vì cách nghĩ hẹp hòi của quần chúng.

Sự phân biệt chính xác giữa hai từ này là điều gần như vô nghĩa. Ta nên biết rằng có nhiều người Mỹ rất tự nhiên, thường xuyên tham vấn vị “bác sĩ tâm thần” của họ. Chỉ đơn giản là ở bên đó, cái từ này đã mất đi cái ý nghĩa xấu của nó, trong khi ở nhiều nước khác vẫn còn mang nặng ý nghĩa kia.

Theo Pierre Daco