Bệnh hoang tưởng có tự khỏi không? Có chữa được không?

Hoang tưởng nếu không được sớm phát hiện và có biện pháp can thiệp kịp thời sẽ gây nên rất nhiều các hậu quả vô cùng đáng tiếc. Tuy nhiên, bệnh hoang tưởng có chữa được không lại còn phải tùy thuộc vào nhiều yếu tố như đối tượng bệnh, dạng hoang tưởng,…

Bệnh hoang tưởng là gì?

Hoang tưởng là một dạng rối loạn tâm thần được đặc trưng bởi những sai lệch trong nhận thức. Người bệnh sẽ không thể phân định được rõ ràng giữa những gì mà mình đang tưởng tượng so với những điều xảy ra trong thực tế. Họ sẽ xuất hiện các ảo giác, những niềm tin vững chắc về một sự kiện, vấn đề không đúng nào đó hoặc điều đó hoàn toàn không có thực.

Những người mắc bệnh hoang tưởng thường có những ảo giác liên quan đến sự nguy hiểm của bản thân. Họ có thể thường xuyên chia sẻ rằng bản thân đang bị người khác theo dõi, bị lừa dối, bị rình rập hoặc họ đang ở trong một mối quan hệ yêu xa. Những ảo giác này thường sẽ có sự liên quan đến những trải nghiệm sai lầm trong quá khứ hoặc do nhận thức của người bệnh.

Tuy nhiên, trong thực tế thì những sự việc, tình huống mà họ liên tục nhắc đến lại hoàn toàn không đúng hoặc không xảy ra. Đôi lúc họ cũng có thể tự cường điệu mọi thứ cao hơn so với thực tế. Một số trường hợp khác, người bệnh hoang tưởng cũng sẽ có những suy nghĩ khác lạ, bất thường, đôi lúc là khác người.

Họ có thể xuất hiện các suy nghĩ, ảo giác xa rời với thực tại, chẳng hạn như nói rằng bản thân có một siêu năng lực nào đó mà người thường không có được, nói về người ngoài hành tinh, nói rằng họ có thể đọc được suy nghĩ của người khác,….Những suy nghĩ, phán đoán, ý tưởng sai lệch, xa rời với thực tế của liên tục xuất hiện sẽ làm suy giảm khả năng suy nghĩ, nhận thức và làm gián đoạn các hoạt động hàng ngày của người bệnh.

Khác với những người bị loạn thần, người bệnh hoang tưởng vẫn có thể tiếp tục sinh hoạt và giao tiếp với những người xung quanh một cách bình thường. Tuy nhiên, nếu tình trạng rối loạn hoang tưởng không sớm được phát hiện và có biện pháp can thiệp phù hợp sẽ khiến người bệnh trở nên lo lắng, bất an về những ảo giác mà mình đang gặp phải. Lâu dần sẽ làm ảnh hưởng và cản trở rất nhiều đến sinh hoạt và làm cuộc sống họ trở nên rối loạn.

Bệnh hoang tưởng có chữa được không?

Bệnh hoang tưởng có tự khỏi không? Có chữa được không? luôn là thắc mắc được đặt ra của hầu hết mọi người  bệnh. Theo nhận định của các chuyên gia thì đây là một căn bệnh mãn tính nhưng nếu có thể áp dụng đúng các phương pháp điều trị thì các triệu chứng của bệnh cũng sẽ được thuyên giảm và kiểm soát đáng kể.

Tuy nhiên, việc chữa khỏi bệnh hoang tưởng còn phải tùy thuộc vào rất nhiều các yếu tố khác nhau. Chẳng hạn như đối tượng bị bệnh, dạng hoang tưởng mà họ mắc phải, hoàn cảnh sống hiện tại của họ, khả năng hỗ trợ từ bên ngoài, phương pháp áp dụng điều trị và cả ý chí kiên cường theo đúng liều trình của bệnh nhân.

Trong thực tế vẫn có một vài người sau điều trị đã phục hồi được hoàn toàn về sức khỏe. Một số khách vẫn còn xuất hiện các cơn ảo giác nhưng chỉ ở mức độ nhẹ và có thể kiểm soát tốt. Tuy nhiên, một vấn đề đáng buồn là hầu hết những người bệnh hoang tưởng lại không tìm đến sự trợ giúp của các bác sĩ.

Cũng bởi ngay bản thân người bệnh khó có thể tự nhận biết được các vấn đề của chính mình. Khi có ai đó cố gắng giải thích hoặc đưa ra bằng chứng chứng minh về những suy nghĩ sai lệch của họ thì họ sẽ có tâm lý chống đối, tức giận hoặc cho rằng người khác đang thù ghét mình. Đồng thời họ cũng sẽ có cảm giác lo ngại, sợ sệt về việc điều trị và bệnh hoang tưởng sẽ đi theo họ mãi mãi nếu không tiến hành can thiệp.

Theo chia sẻ của các nhà khoa học thì các loại thuốc loạn thần hỗ trợ khắc phục bệnh hoang tưởng đã được sử dụng từ những năm 1970. Trong giai đoạn từ 1965 đến 1985, đã có gần khoảng 1000 trường hợp bệnh hoang tưởng được điều trị. Trong đó có khoảng 52,6% các trường hợp bệnh nhân được phục hồi sức khỏe tốt, 28,2% người bệnh phục hồi một phần và chỉ có 19,2% bệnh nhân không cải thiện được tình trạng hoang tưởng.

Trong một cuộc phân tích đối với 257 ca được mô tả cụ thể cho thấy tiên lượng của bệnh hoang tưởng khá tốt khi điều trị đúng cách. Trong một báo cáo chuyên khoa về quá trình điều trị hoang tưởng nhận thấy có 50% các trường hợp bệnh nhân phục hồi không còn triệu chứng và khoảng 90% người bệnh nhận thấy có sự cải thiện đáng kể.

Cách chữa bệnh hoang tưởng hiệu quả

Như đã chia sẻ ở trên, bệnh hoang tưởng có chữa được không phải phụ thuộc vào rất nhiều các yếu tố. Ngay khi nhận thấy các triệu chứng bất thường của bệnh thì người thân cần khuyến khích bệnh nhân đến thăm khám và chẩn đoán cụ thể tại các cơ sở chuyên khoa.

Sau khi biết rõ được tình trạng sức khỏe của mỗi người thì bác sĩ sức khỏe tâm thần sẽ tiến hành đưa ra phác đồ điều trị với những phương pháp phù hợp nhất. Thông thường, người bệnh hoang tưởng sẽ được ưu tiên áp dụng hai liệu pháp là sử dụng thuốc và tâm lý trị liệu.  Cụ thể như sau:

1. Trị liệu tâm lý xã hội

Trị liệu tâm lý là liệu pháp chủ đạo trong quá trình cải thiện sức khỏe cho người bệnh hoang tưởng. Đây được xem là biện pháp sử dụng ngôn ngữ để tác động và điều chỉnh tâm lý, suy nghĩ, hành vi, cảm xúc của những người mắc các vấn đề rối loạn tâm thần. Thông qua cách này, chuyên gia tâm lý sẽ tạo cho người bệnh một môi trường an toàn để có thể thoải mái thảo luận, chia sẻ về những ảo giác, triệu chứng mà họ đang mắc phải.

Đồng thời, chuyên gia cũng sẽ sử dụng các kỹ thuật chuyên môn của bản thân để động viên người bệnh điều chỉnh tốt các hành vi, thái độ, cảm xúc tiêu cực theo chiều hướng lành mạnh hơn. Người bệnh cũng sẽ được học cách kiểm soát cảm xúc, các triệu chứng hoang tưởng của bản thân. Họ sẽ dễ dàng nhận ra các dấu hiệu tái phát của bệnh và có kế hoạch phòng ngừa hiệu quả.

Có rất nhiều các liệu pháp điều trị tâm lý có thể giúp điều chỉnh và cân bằng các vấn đề về hành vi, nhận thức có liên quan đến tình trạng bệnh hoang tưởng. Một số liệu pháp thường được áp dụng hiệu quả bao gồm:

• Liệu pháp nhận thức hành vi: Nhờ vào liệu pháp này mà người bệnh hoang tưởng có thể nhận ra các hành vi, suy nghĩ sai lệch của bản thân và dần thay đổi theo chiều hướng đúng đắn, tích cực hơn.
• Liệu pháp tâm lý cá nhân: Liệu pháp này sẽ hỗ trợ người bệnh tự nhận thức về những suy nghĩ, nhận thức méo mó của bản thân về cuộc sống và dần sửa đổi, điều chỉnh chúng một cách phù hợp.
• Liệu pháp gia đình: Các chuyên gia luôn khuyến khích người thân cùng tham gia vào quá trình trị liệu tâm lý. Những người thân bên cạnh cũng nên nắm rõ về tình trạng bệnh lý, từ đó có các cư xử, phản ứng đúng đắn với người bệnh hoang tưởng. Đồng thời, chuyên gia tâm lý cũng sẽ hướng dẫn một số cách hỗ trợ, chăm sóc giúp người bệnh phục hồi tốt sức khỏe.

2. Điều trị hoang tưởng bằng thuốc

Đối với những tình trạng bệnh hoang tưởng nặng, các ảo giác, hành vi, suy nghĩ sai lệch làm ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh thì sẽ được cân nhắc đến việc dùng thuốc để kiểm soát. Thông thường, các bác sĩ tâm thần sẽ ưu tiên sử dụng một số loại thuốc chống loạn thần trong quá trình điều trị bệnh hoang tưởng.

Người bệnh hoang tưởng thường sẽ được chỉ định điều trị ngoại trú nhưng cũng có một số trường hợp yêu cầu nhập viện để theo dõi cụ thể. Một số trường hợp hoang tưởng cần điều trị nội trú như:

• Người bệnh cần được thăm khám toàn thân, nhất là khám thần kinh để tìm ra nguyên nhân cụ thể gây hoang tưởng.
• Bệnh nhân có những hành vi bạo lực, kích động quá mức hoặc có xu hướng tự sát, giết hại, làm tổn thương những người xung quanh.
• Người bệnh có những hành vi quấy rối gia đình, nơi công cộng vì bị hoang tưởng chi phối.

Tùy vào tình trạng của mỗi bệnh nhân mà các chuyên gia có thể cân nhắc đến kết hợp liệu pháp tâm lý với việc sử dụng thuốc điều trị. Việc dùng thuốc không thể trị tận gốc nguyên nhân gây hoang tưởng nhưng nó có khả năng kiểm soát và giúp người bệnh đối phó với những căng thẳng có liên quan đến ảo giác và hạn chế tối đa các tác hại nguy hiểm ảnh hưởng đến đời sống.

Theo kết quả của các cuộc nghiên cứu được thực hiện gần đây cho thấy có hơn 50% các trường hợp người bệnh hoang tưởng cải thiện tốt tình trạng sức khỏe nhờ vào việc sử dụng thuốc chống loạn thần. Các triệu chứng ảo giác dần thuyên giảm và được kiểm soát hiệu quả, người bệnh cũng ổn định hơn về mặt tinh thần.

Một vài loại thuốc thường được sử dụng như:

• Thuốc chống loạn thần điển hình: Loại thuốc này được sử dụng từ những năm 1950 với cơ chế hoạt động theo cách khóa những thụ thể dopamine bên trên não bộ.
• Thuốc chống loạn thần không điển hình: Các loại thuốc thế hệ mới này sẽ mang đến hiệu quả khá tốt đối với các trường hợp mắc bệnh hoang tưởng, ít gây tác dụng phụ.
• Một số loại thuốc khác như thuốc chống trầm cảm, Tranquilizers cũng có thể được sử dụng trong đơn thuốc điều trị của bệnh nhân hoang tưởng nhằm khắc phục stress, các dấu hiệu trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.

3. Phương pháp chữa bệnh bằng lao động

Đây được xem là phương pháp cơ bản giúp bệnh nhân hoang tưởng dễ dàng thích ứng tốt với xã hội và có sự kết nối với tập thể nhiều hơn. Người bệnh nên được tham gia vào quá trình lao động để tránh tình trạng tự kỷ hoặc các trạng thái sa sút tinh thần.

Nhờ vào lao động mà bệnh nhân có thể huy động tốt nhiều khả năng hoạt động của bản thân. Đồng thời họ sẽ gia tăng được sự tập trung, phát huy các sáng kiến, điều chỉnh nhận thức và tăng cường ý chí. Đặc biệt hơn, khi lao động, bệnh nhân sẽ dần quên đi các cảm giác khó chịu, căng thẳng do ảo giác, hoang tưởng tạo ra. Nhờ đó họ sẽ bớt lo lắng, bất an và suy nghĩ tiêu cực.

Thông tin của bài viết trên đây đã giúp bạn đọc giải đáp được thắc mắc “Bệnh hoang tưởng có chữa được không?”. Bệnh hoang tưởng cần được sớm phát hiện và áp dụng tốt các biện pháp khắc phục để hạn chế tối đã các hệ lụy nguy hiểm có thể xảy ra.

Tham khảo thêm:

• 5 Địa Chỉ Khám Bệnh Hoang Tưởng Tại Hà Nội
• Top 5 Địa Chỉ Khám Bệnh Hoang Tưởng Tại TPHCM Uy Tín
• Bệnh Ghen Tuông Hoang Tưởng: Dấu Hiệu Nhận Biết Và Chữa Trị