8 Điều cần biết khi sống chung với người trầm cảm

Những người bệnh trầm cảm luôn cần có một người cạnh bên để sẵn sàng tâm sự, chia sẻ và hỗ trợ họ. Tuy nhiên, sống chung với người trầm cảm không phải là việc dễ dàng. Để có thể giúp đỡ tốt cho quá trình điều trị bệnh cũng như hạn chế được các tình huống xấu có thể xảy ra thì bạn cần phải trang bị cho mình những kiến thức cần thiết. 

Những kiến thức cần biết khi sống cùng với người bệnh trầm cảm

Trầm cảm là một trong các chứng rối loạn tâm thần rất phổ biến, nó có thể khởi phát ở bất kì đối tượng nào, không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Những người mắc phải chứng bệnh này sẽ thường xuyên trong trạng thái buồn chán, ủ rũ, bi quan, tuyệt vọng và hầu như không còn sự hứng thú đối với bất kì hoạt động nào xảy ra xung quanh, kể cả những điều mà bản thân đã từng yêu thích trước đây.

Các triệu chứng của bệnh trầm cảm không chỉ gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người bệnh mà còn cản trở rất nhiều đến đời sống sinh hoạt hàng ngày của họ. Cũng chính vì thế mà cuộc sống của người bệnh trầm cảm luôn gặp rất nhiều khó khăn và trở ngại, họ không thể tập trung hoặc hoàn thành tốt các công việc học tập, nghề nghiệp.

Bên cạnh đó, người bệnh trầm cảm lại có nhiều xu hướng muốn tự cô lập bản thân, tìm cách tách biệt với xã hội. Điều này nếu không kịp thời được can thiệp sẽ khiến cho tình trạng bệnh càng trở nên tồi tệ hơn, thậm chí dẫn đến các hành vi tự làm hại bản thân hoặc tự sát. Trong thực tế cũng có không ít các trường hợp tự tử vì chứng bệnh nguy hiểm này.

Việc điều trị bệnh trầm cảm cần phải được thực hiện trong một khoảng thời gian dài, thậm chí nhiều trường hợp nặng còn phải sử dụng thuốc để kiểm soát đến cả đời. Vì thế, để hỗ trợ tốt cho những người bệnh thì các thành viên sống chung cần phải có sự hiểu biết nhất định về tình trạng trầm cảm, đồng thời cần phải lưu ý một số điều sau:

1. Dành thời gian để trò chuyện và lắng nghe người bệnh

Thông thường, những đối tượng mắc bệnh trầm cảm sẽ có nhiều xu hướng sống khép kín, ít giao tiếp và chủ động trò chuyện với người khác, kể cả những người thân thiết. Tuy nhiên, không phải vì thế mà bạn bỏ mặc và để họ một mình. Hãy để cho họ biết rằng họ không hề cô đơn bằng cách chủ động và tìm kiếm chủ đề để nói chuyện, tâm sự với họ.

Để có thể trò chuyện với người bệnh bạn có thể bắt đầu bằng cách chia sẻ về những mối quan tâm của mình dành cho họ và đặt ra cho họ những câu hỏi cụ thể để họ có cơ hội chia sẻ nhiều hơn. Đôi lúc có thể bạn không hiểu được hết những vấn đề mà người bệnh đang gặp phải nhưng hãy bày tỏ cho họ biết rằng bạn thực sự quan tâm về điều đó và biết rằng họ đang gặp phải rất nhiều khó khăn.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng người bệnh có thể muốn chia sẻ về cảm xúc của họ nhưng họ hoàn toàn không muốn nhận lại bất kì lời khuyên hay sự phán xét nào. Vì thế, hãy cố gắng sử dụng các kỹ thuật lắng nghe tích cực bằng cách đặt câu hỏi, xác thực lại tình trạng của họ hoặc thể hiện sự đồng cảm của bạn khi trò chuyện cùng họ. Bên cạnh đó bạn cũng có thể sử dụng những hành đồng như nắm tay, ánh mắt trìu mến, ôm chặt để thể hiện rằng bạn đang thực sự thấu hiểu và muốn quan tâm họ nhiều hơn.

Tuy nhiên có thể người bệnh trầm cảm sẽ không dễ dàng chia sẻ với bạn những câu chuyện trong lần đầu tiên. Vì thế, bạn cũng cần phải kiên nhẫn, gợi mở từ từ để họ cảm thấy thoải mái hơn. Mỗi ngày bạn có thể dành ra một khoảng thời gian để cùng người bệnh nói về những chuyện xung quanh cuộc sống hoặc bất cứ điều gì đó mà họ cảm thấy dễ chịu khi nhắc đến. Lâu dần khi họ cảm nhận được sự an toàn và chân thành từ bạn, họ sẽ cởi mở và bộc lộ suy nghĩ nhiều hơn.

2. Tìm hiểu thông tin về căn bệnh trầm cảm

Để có thể sống chung với người bệnh trầm cảm và giúp đỡ họ thật tốt trong quá trình điều trị bệnh thì trước hết bạn cần phải tìm hiểu và biết được những thông tin về căn bệnh này. Nhiều người hay cho rằng trầm cảm chỉ là một trạng thái tâm lý bình thường xảy ra khi ai đó đối diện với các sự kiện gây sang chấn, sau một thời gian nó sẽ dần biến mất. Tuy nhiên, trầm cảm chính là bệnh lý, nó cần phải được thăm khám và điều trị đúng phương pháp mới có thể cải thiện tốt được.

Vì thế, cách tốt nhất để hỗ trợ và chăm sóc cho người bệnh đó chính là tìm hiểu kỹ về thông tin bệnh lý của họ, biết được tình trạng hiện tại của họ đang ở đâu. Khi đã thực sự tạo dựng được niềm tin của người bệnh và chia sẻ thoải mái hơn với họ thì bạn hãy gợi ý và đề nghị bệnh nhân chia sẻ về những cảm nhận, triệu chứng cụ thể của bản thân. Tuy nhiên, bạn chỉ nên hỏi về những suy nghĩ và cảm giác hiện tại của họ, tránh nói về chứng bệnh trầm cảm.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tìm hiểu thông tin của chứng bệnh này qua sách vỡ, báo đài, các trang mạng xã hội uy tín. Tốt nhất bạn cũng nên dành thời gian để trao đổi với bác sĩ trực tiếp điều trị bệnh để có thể nắm rõ được mức độ bệnh và các triệu chứng hiện có của người thân. Việc trò chuyện và gặp trực tiếp bác sĩ chuyên khoa cũng sẽ giúp cho bạn biết thêm nhiều kiến thức để có thể sống chung với người bệnh trầm cảm, biết cách hỗ trợ và chăm sóc họ thật tốt.

3. Biết cách xây dựng lối sống lành mạnh cho người bệnh

Người bệnh trầm cảm sẽ liên tục xuất hiện các triệu chứng bất thường về cả mặt tâm lý và thể chất. Khi tình trạng này kéo dài sẽ khiến cho các sinh hoạt hàng ngày của họ dần bị đảo lộn. Người bệnh sẽ thường xuyên mất ngủ, chán ăn, ăn không ngon miệng, cơ thể suy nhược, rối loạn tim mạch, rối loạn kinh nguyệt, gặp phải các vấn đề về sinh lý, đau nhức toàn thân,….

Bên cạnh đó, một số trường hợp do không thể giải tỏa được những cảm xúc tiêu cực của bản thân nên có nhiều xu hướng muốn tìm đến bia rượu, các chất kích thích để quên đi sự mệt mỏi, buồn chán. Tuy nhiên, hành vi này chỉ có thể kiểm soát cảm xúc một cách tạm thời, sau đó các vấn đề sức khỏe lại càng gia tăng mạnh mẽ, thậm chí thôi thúc người bệnh thực hiện các hành vi tự gây hại cho bản thân và người xung quanh.

Vì thế, khi sống chung với người trầm cảm, bạn cần phải biết cách giúp họ xây dựng lại lối sống khoa học và lành mạnh. Nếu có thể hãy hỗ trợ họ trong việc thiết lập chế độ ăn uống, lựa chọn các thực phẩm giàu dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và não bộ. Đồng thời hãy khuyến khích họ rời khỏi giường, bước chân ra bên ngoài để hít thở không khí trong lành. Cùng họ tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày để tăng cường sức đề kháng và gia tăng sản sinh các hormone hạnh phúc.

Bên cạnh đó, hãy động viên họ tìm kiếm những hoạt động vui chơi, thư giãn phù hợp với sở thích. Bạn có thể đồng hành cùng họ trong những hoạt động giải trí như xem phim, nghe nhạc, đọc sách, làm việc nhà, chăm sóc cây cảnh, vẽ tranh, nhảy múa, bơi lội,….Ngoài ra, hãy giúp họ đảm bảo được giấc ngủ, duy trì thói quen ngủ trước 23 giờ mỗi ngày và thức dậy cùng một thời điểm để có được một tinh thần sảng khoái nhất.

4. Đừng nên đưa ra lời khuyên cho người bệnh trầm cảm

Mặc dù việc giúp cho người bệnh trầm cảm thay đổi lối sống tích cực hơn và cùng họ trò chuyện, tâm sự là một điều vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng khi họ đang trong giai đoạn điều trị bệnh thì việc nhanh chóng thay đổi các suy nghĩ, thói quen, cảm xúc, hành vi là một điều cực kì khó khăn.

Đôi khi trong quá trình sống chung với người bệnh trầm cảm bạn sẽ muốn đưa ra cho họ những lời khuyên hữu ích. Tuy nhiên, bạn cần hiểu rằng lúc này họ cần một người đồng hành hơn là những lời khuyên. Nhiều lúc những lời đề nghị, đánh giá của bạn có thể khiến họ cảm thấy bị tổn thương.

Bạn nên hiểu rằng trầm cảm là một vấn đề sức khỏe tinh thần vô cùng nghiêm trọng. Nó đòi hỏi phải có thời gian và phương pháp điều trị chuyên nghiệp mới có thể giúp người bệnh cải thiện tốt. Có thể bạn sẽ khó lòng hiểu hết được các cảm giác mà bệnh nhân đang gặp phải. Vì thế, đừng cố gắng điều chỉnh họ mà cách tốt nhất là cần chấp nhận tình trạng hiện tại của họ, để họ sống đúng theo cảm xúc của mình và dần hóa giải bớt các nỗi muộn phiền bằng những phương pháp thích hợp.

5. Tuyệt đối không được so sánh bệnh nhân với bất kì ai

Thêm một điều cần biết khi bạn đang sống chung với người bệnh trầm cảm đó chính là tuyệt đối không được đem họ so sánh với bất kì ai khác. Nếu bệnh nhân đang tâm sự với bạn về tình trạng bệnh của họ, có thể bạn sẽ muốn nói những điều thể hiện sự đồng cảm và thấu hiểu của mình, chẳng hạn như “Tôi cũng đã từng trải qua chuyện đó”. Tuy nhiên, điều này không thể khiến cho họ cảm thấy thoải mái hơn và ngược lại còn làm cho người bệnh hụt hẫng, khó chịu.

Cũng bởi, những nỗi buồn và những chuyện mà bạn đã từng trải qua hoặc chứng kiến thường chỉ là sự buồn phiền đơn thuần và chúng dần sẽ qua đi sau một khoảng thời gian ngắn. Nhưng đối với người bệnh trầm cảm thì những nỗi buồn đó sẽ kéo dài một cách dai dẳng làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm trạng, cuộc sống và các mối quan hệ khác.

Vì thế, việc so sánh các cảm giác mà bệnh nhân đang phải gánh chịu với những nỗi đau buồn của người khác không thể giúp họ cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn. Ngược lại, điều đó lại vô tình gây nên các tác dụng phụ, khiến cho họ cảm thấy chán chường, mệt mỏi hơn. Thay vào đó bạn hãy xác nhận và khẳng định lại nỗi đau của họ để thể hiện sự đồng cảm của mình.

6. Hãy kiên nhẫn và tôn trọng để giúp đỡ bệnh nhân trầm cảm

Trầm cảm là một bệnh lý nguy hiểm, tuy nhiên nó vẫn có thể điều trị được và bệnh nhân vẫn hoàn toàn hòa nhập tốt với cuộc sống bình thường sau khi đã khỏi bệnh. Tuy nhiên, đây có thể là một chặng đường dài và đầy gian nan. Người bệnh cần phải thử qua nhiều biện pháp, nhiều loại thuốc khác nhau mới có thể tìm được phương pháp điều trị phù hợp nhất đối với bản thân.

Ngay cả khi quá trình chữa bệnh đạt được thành công thì các triệu chứng của bệnh cũng chưa hẳn mất đi hoàn toàn. Chúng có thể tái phát trở lại bất cứ lúc nào, đặc biệt là khi bệnh nhân trải qua các sự kiện gây căng thẳng, sang chấn. Trong thời gian đối mặt với trầm cảm, người bệnh sẽ có những lúc tâm trạng trở nên tốt hơn nhưng cũng sẽ có các chuỗi ngày bế tắc, tồi tệ.

Những lúc tâm trạng người bệnh trở nên u uất, thay đổi bất thường có thể làm cho bạn cảm thấy khó chịu, chán nản và mệt mỏi. Những lúc như thế này bạn cần phải giữ sự kiên nhẫn và biết cách tôn trọng người bệnh. Hãy dành cho họ một không gian riêng khi họ cảm thấy cần, hãy đặt niềm tin vào họ để giúp họ có thêm nhiều động lực hơn.

7. Cần nắm rõ các tác dụng phụ của thuốc chống trầm cảm

Sử dụng thuốc là một trong các biện pháp hiệu quả thường được áp dụng cho người bệnh trầm cảm, đặc biệt là những đối tượng bệnh vừa và nặng. Các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chẩn đoán cụ thể về tình trạng bệnh của mỗi bệnh nhân,  sau đó sẽ cân nhắc đưa ra đơn thuốc điều trị phù hợp nhất. Thông thường, đối với người bệnh trầm cảm sẽ được chỉ định dùng các loại thuốc chống trầm cảm, thuốc giải lo âu, thuốc chống loạn thần,….

Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc để điều trị trầm cảm cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ra các tác dụng phụ ngoài ý muốn. Cũng bởi những loại thuốc này sẽ tác động đến các yếu tố nội sinh bên trong của bộ não. Đặc biệt là trong thời gian đầu khi dùng thuốc, cơ thể người bệnh vẫn chưa thể thích ứng tốt nên rất dễ gây ra các triệu chứng bất thường, đặc biệt là trẻ em, trẻ vị thành niên dưới 25 tuổi.

Chính vì thế mà những người sống chung với người bệnh trầm cảm cần phải tìm hiểu và nắm rõ các tác dụng phụ của từng loại thuốc. Đồng thời nên kiểm soát và theo dõi chặt chẽ việc sử dụng thuốc của bệnh nhân để tránh việc họ sử dụng thuốc quá liều hoặc các tình huống đáng tiếc có thể xảy ra. Bên cạnh đó, người thân cũng cần giúp cho bệnh nhân uống thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, chú ý đến các triệu chứng, biểu hiện hàng ngày của bệnh nhân để kịp thời ngăn chặn và xử lý các dấu hiệu bất thường.

Tuy nhiên, bạn cũng đừng quá khắt khe về việc sử dụng thuốc của người bệnh trầm cảm. Cũng bởi thuốc có thể hỗ trợ kiểm soát và làm thuyên giảm các triệu chứng bệnh nhưng không đồng nghĩa với việc nó là phương thức phù hợp với tất cả người bệnh. Có những đối tượng bệnh không thể chịu đựng được các tác dụng phụ mà thuốc gây ra và họ thích được điều trị bằng các liệu pháp khác.

Vì thế, nếu bạn biết rằng người bệnh không thích sử dụng thuốc thì cũng nên tránh đề cập đến vấn đề này với họ. Hãy luôn nhớ rằng việc bệnh nhân có sử dụng thuốc hay không còn phải tùy thuộc vào sự tư vấn của bác sĩ và quyền quyết định của người bệnh. Mọi sự thúc ép bên ngoài đôi lúc không thể giúp cho tình trạng bệnh trở nên tốt hơn mà còn khiến cho bệnh nhân hình thành khoảng cách và không muốn tiếp tục chia sẻ với bạn.

8. Đừng để bản thân bị cuốn vào sự tiêu cực

Một điều lưu ý lớn khi bạn sống chung với người bị trầm cảm đó chính là đừng để bản thân bị cuốn vào sự tiêu cực, bi quan. Khi trò chuyện, chia sẻ với người bệnh đôi khi bạn phải đón nhận những cảm xúc buồn chán, những cơn đả kích vô cớ của họ. Vì thế, bạn cần phải biết cách giữ vững tinh thần, tránh để bản thân bị cuốn theo những điều tiêu cực đó.

Bên cạnh việc chăm sóc và hỗ trợ người bệnh thì bản thân bạn cũng cần phải dành thời gian để nghỉ ngơi, thư giãn và làm những điều mình yêu thích. Nếu cảm thấy kiệt sức hoặc quá buồn chán thì hãy dành một chút không gian riêng tư để ổn định trở lại. Nếu cần thiết hãy nhờ đến sự giúp đỡ của những người khác, các thành viên trong gia đình nên thay phiên nhau chăm sóc và hỗ trợ cho bệnh nhân.

Bài viết trên đây đã đưa ra một số thông tin cần biết khi bạn sống chung với người bệnh trầm cảm. Hi vọng bạn đọc sẽ có cách hỗ trợ và chăm sóc tốt cho người thân của mình để họ có thể nhanh chóng vượt qua được giai đoạn khó khăn này.

Tham khảo thêm:

• Cách Nói Chuyện Với Người Trầm Cảm Giúp Cải Thiện Bệnh
• Chi Phí Khám Và Chữa Trầm Cảm Khoảng Bao Nhiêu Tiền?
• Cha Mẹ Cần Cảnh Giác Khi Con Có Suy Nghĩ Tự Sát