Bệnh trầm cảm sau sinh kéo dài bao lâu? Cách giảm nhanh

Trầm cảm sau sinh sẽ khiến cho các mẹ bỉm rơi vào trạng thái buồn bã, chán nản, tuyệt vọng và không còn hứng thú đối với bất kì hoạt động nào xảy ra xung quanh. Điều này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và bé. Vì thế rất nhiều người bệnh luôn thắc mắc không biết rằng bệnh trầm cảm sau sinh sẽ kéo dài trong bao lâu và làm cách nào để khắc phục hiệu quả.

Đối tượng nào dễ bị trầm cảm sau sinh?

Trầm cảm sau sinh là một dạng rối loạn cảm xúc đối với những phụ nữ sau thời kì sinh để. Căn bệnh này có thể làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến suy nghĩ, hành vi, cảm xúc của người bệnh. Phụ nữ sau sinh bị trầm cảm luôn ở trong trạng thái buồn bã, chán nản, tuyệt vọng và bi quan.

Nguyên nhân chủ yếu có thể gây ra tình trạng này đó chính là sự rối loạn hormone nội tiết tố bên trong cơ thể của người mẹ. Khi nồng độ estrogen và progestrogen bị giảm đi đáng kể sẽ làm tổn thương nghiêm trọng đến hệ thần kinh, từ đó gây ra nhiều cảm xúc tiêu cực.

Bên cạnh đó, sự biến đổi về thể tích máu và huyết áp cũng là yếu tố làm thay đổi về cảm xúc con người. Ngoài ra, những khó khăn, áp lực của việc chăm con hoặc các khúc mắc trong mối quan hệ gia đình, vợ chồng cũng khiến cho người mẹ trở nên căng thẳng nhiều hơn.

Bên cạnh những yếu tố nêu trên thì căn bệnh trầm cảm sau sinh cũng sẽ có nhiều khả năng khởi phát ở những đối tượng sau đây:

• Những phụ nữ mang thai lần đầu tiên hoặc làm mẹ khi còn quá trẻ (chủ yếu là dưới 18 tuổi).
• Những đối tượng có thời gian mang thai không như mong muốn, ví dụ như thai bị dị tật, sẩy thai, thai lưu,…
• Phụ nữ sau khi sinh bị thiếu ngủ, ăn uống không đủ dưỡng chất.
• Những đối tượng thường xuyên phải chịu áp lực từ công việc, gia đình, tài chính, chăm sóc con cái,…
• Phụ nữ sau sinh thiếu sự đồng cảm, quan tâm, chăm sóc của gia đình, đặc biệt là sự thờ ơ của người chồng.
• Các bà mẹ đã có tiền sử mắc bệnh trầm cảm trước khi sinh hoặc trong gia đình có người thân từng mắc phải căn bệnh này.

Bệnh trầm cảm sau sinh kéo dài bao lâu?

Theo thống kê, tỉ lệ trầm cảm sau sinh đang ngày càng gia tăng và được cảnh báo rất nhiều trên các phương tiện truyền thông. Tuy nhiên căn bệnh này lại khá khó phát hiện ở những giai đoạn đầu tiên và quá trình điều trị cũng gặp không ít khó khăn.

Các triệu chứng của bệnh trầm cảm có thể khởi phát từ từ hoặc kéo dài dai dẳng. Để biết được căn bệnh trầm cảm sau sinh kéo dài bao lâu còn phải tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố ảnh hưởng. Nếu có thể phát hiện sớm và áp dụng các biện pháp can thiệp phù hợp sẽ giúp bệnh tình mau chóng cải thiện, hạn chế được những tổn thương về tâm lý và thể chất của người bệnh.

Thông thường, trầm cảm sau sinh sẽ kéo dài trong khoảng 4 đến 6 tuần đầu tiên. Cũng bởi vì thời gian này cơ thể mẹ bị thay đổi rất nhiều, đồng thời tâm lý vẫn chưa thể thích ứng kịp với những sự thay đổi xung quanh, đặc biệt là quá trình chăm trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, sau khi đã dần quen với nhịp sống mới, các mẹ sẽ cảm thấy ổn định hơn, nhất là khi có sự quan tâm và đồng hành của chồng, những người thân trong gia đình sẽ giúp cho các triệu chứng bệnh dễ dàng mất đi mà không cần đến sự can thiệp của y khoa.

Để biết được bệnh trầm cảm sau sinh sẽ kéo dài trong thời gian bao lâu, bạn có thể tham khảo qua thông tin sau đây:

• Giai đoạn 1: Đối với thời gian đầu tiên khi mới khởi phát bệnh, các triệu chứng trầm cảm cũng sẽ không quá rõ ràng và thường chỉ xuất hiện ở 1 đến 2 tuần đầu tiên. Đây cũng được xem là giai đoạn nhẹ và dễ khắc phục nhất nếu có thể phát hiện kịp thời. Lúc này các bà mẹ sẽ rơi vào trạng thái buồn chán, cô đơn, tuyệt vọng và không còn hứng thú với những điều xảy ra xung quanh. Tuy nhiên, đối với tình trạng này nếu có thể nhận biết kịp thời và dành nhiều sự quan tâm, chăm sóc, chia sẻ với người bệnh sẽ giúp đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng khó chịu, người bệnh cũng sẽ ổn định hơn về mặt tâm lý.
• Giai đoạn 2: Nếu các triệu chứng ở giai đoạn 1 không được phát hiện và khắc phục đúng cách sẽ làm cho bệnh tình chuyển biến nặng hơn ở giai đoạn 2. Lúc này các hormone gây hạnh phúc, nhất là serotonin bị suy giảm nghiêm trọng khiến cho người bệnh không còn cảm nhận được sự vui vẻ, họ dần trở nên tuyệt vọng, khép kín và mất dần niềm tin vào cuộc sống. Giai đoạn này thường sẽ kéo dài trong khoảng vài tháng, sau đó sẽ tiến triển ở mức độ nặng hơn.
• Giai đoạn 3: Khi bệnh tình chuyển sang giai đoạn này, các triệu chứng bệnh sẽ biểu hiện ở mức độ rất nghiệm trọng, bệnh nhân có thể suy nghĩ đến cái chết và có ý định muốn tự sát. Dựa vào số liệu thống kê nhận thấy có đến hơn 1/2 số người bệnh trầm cảm sau sinh bắt đầu thực hiện hành vi tự sát khi không nhận được sự quan tâm, giúp đỡ từ những người thân trong gia đình.

Hiện nay, tỉ lệ phụ nữ mắc bệnh trầm cảm sau sinh đang ngày càng gia tăng, trong khoảng 3 tháng đầu tiên có đến 15% – 25% người mắc bệnh và các triệu chứng đó có thể kéo dài đến 12 tháng. Bên cạnh đó, một số trường hợp đặc biệt có thể kéo dài hơn một năm hoặc lâu hơn.

Tóm lại, vấn đề bệnh trầm cảm sau sinh kéo dài bao lâu rất khó để xác định. Tuy nhiên, để hạn chế những rủi ro mà căn bệnh này có thể gây nên thì các mẹ và những người thân trong gia đình nên chú ý quan tâm nhiều hơn. Nếu nhận thấy những biểu hiện bất thường thì nên tiến hành thăm khám và chẩn đoán chính xác tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp nhất.

Các yếu tố làm trầm cảm sau sinh kéo dài

Trong thực tế, thời gian mắc bệnh trầm cảm sau sinh ở từng người sẽ khác nhau. Có những người chỉ kéo dài trong vài tuần nhưng cũng có người duy trì dai dẳng hơn cả năm. Các chuyên gia cho biết rằng, sự khác biệt này có thể liên quan đến yếu tố gia đình, chất lượng đời sống tinh thần của mỗi đối tượng.

Một số yếu tố có thể làm gia tăng thời gian mắc bệnh trầm cảm sau sinh như:

• Thời gian chăm sóc trẻ sơ sinh quá nhiều và không có sự giúp đỡ từ những người thân trong gia đình. Điều này sẽ làm cho các bà mẹ bị suy giảm về sức khỏe, tinh thần từ đó cũng bị giảm sút đáng kể. Sự thờ ơ, vô tâm của chồng sẽ làm cho người vợ cảm thấy cô đơn và tủi thân. Nhiều trường hợp các bà mẹ phải tự mình chăm sóc con cái và làm tất cả các công việc trong gia đình khiến cho họ cảm thấy căng thẳng và áp lực. Nếu tình trạng này không được giải quyết sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và khiến cho các triệu chứng bệnh kéo dài liên tục.
• Phụ nữ sau khi trải qua giai đoạn sinh nở luôn cần đến sự quan tâm và yêu thương từ người thân, đặc biệt là chồng. Nếu những đối tượng bị trầm cảm sau sinh bị thiếu vắng tình yêu, không nhận được sự đồng cảm sẽ làm cho tâm trạng của họ trở nên tồi tệ hơn, họ dần cảm thấy chán ghét mọi thứ và không muốn trò chuyện, giao tiếp với bất kì ai. Điều này cũng chính là yếu tố làm gia tăng mức độ bệnh trầm cảm sau sinh và khiến cho tình trạng bệnh kéo dài dai dẳng.
• Trầm cảm sau sinh có thể duy trì liên tục nếu người mẹ không được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng hoặc thiếu ngủ kéo dài. Chế độ ăn uống hàng ngày và chất lượng giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể của mỗi người, đặc biệt là phụ nữ sau khi sinh. Nếu tình trạng này không được khắc phục sẽ khiến cho các mẹ trở nên mệt mỏi, suy kiệt, thiếu năng lượng và không thể hoàn thành tốt bất kì công việc nào.
• Những đối tượng chưa được trang bị đầy đủ kiến thức sinh sản, đặc biệt là những người lần đầu sinh con hoặc sinh con ở tuổi quá trẻ. Các đối tượng này chưa có nhiều kinh nghiệm hoặc không thể chuẩn bị được tinh thần tốt để đối mặt với giai đoạn sau khi sinh. Họ sẽ thường không biết bắt đầu từ đâu và sắp xếp mọi việc thế nào, từ đó trở nên bế tắc về tuyệt vọng kéo dài.
• Những phụ nữ bị trầm cảm sau sinh và gặp phải những mâu thuẫn với chồng, gia đình chồng thì càng có xu hướng gia tăng bệnh.
• Những đối tượng đã có tiền sử bị trầm cảm trước hoặc trong quá trình mang thai sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh sau thời kì sinh nở, các triệu chứng bệnh lúc này cũng sẽ khó kiểm soát và khắc phục hơn.
• Một số tác động bên ngoài như bị chê bai, so sánh,…cũng sẽ khiến cho tâm lý phụ nữ trở nên tồi tệ hơn, từ đó các triệu chứng trầm cảm cũng sẽ tăng cao.
• Sự thiếu hụt về kinh tế, vật chất cũng là một trong các yếu tố có thể khiến cho tình trạng trầm cảm sau sinh kéo dài không dứt.

Sau khi sinh con là giai đoạn vô cùng nhạy cảm đối với phụ nữ, lúc này họ sẽ dễ bị tác động về tinh thần nhiều hơn, từ đó dễ gây ra những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực. Vì thế, việc quan tâm, chăm sóc phụ nữ sau sinh là điều hết sức cần thiết. Chồng và những người thân trong gia đình nên san sẻ, tâm sự và đồng hành cùng mẹ bỉm để họ có thể dễ dàng vượt qua giai đoạn khó khăn này.

Phương pháp khắc phục trầm cảm sau sinh

Đối với những tình trạng bệnh trầm cảm sau sinh giai đoạn nhẹ thì người thân trong gia đình chỉ cần dành nhiều sự quan tâm, san sẻ công việc và giúp người bệnh ổn định được thói quen sinh hoạt, nghỉ ngơi, ăn uống tại nhà cũng giúp đẩy lùi các triệu chứng bệnh nhanh chóng. Tuy nhiên khi bệnh tình đã chuyển biến sang các giai đoạn nặng hơn thì cần đến sự can thiệp của các biện pháp y khoa, chủ yếu là sử dụng thuốc và trị liệu tâm lý.

1. Trị liệu tâm lý

Trị liệu tâm lý là phương pháp được khuyến khích áp dụng đầu tiên cho những trường hợp trầm cảm sau sinh vừa và nặng, đặc biệt là những đối tượng mẹ bỉm đang nuôi con bằng sữa mẹ. Liệu pháp này sẽ sử dụng ngôn ngữ giao tiếp để khai thác thông tin và tìm ra nguyên nhân gốc rễ gây ra bệnh.

Sau khi đã biết rõ tình trạng bệnh lý của đối tượng, các chuyên gia tâm lý sẽ giúp họ dần tháo gỡ những khúc mắc trong lòng và đưa ra hướng giải quyết phù hợp nhất cho từng bệnh nhân. Bên cạnh đó, sau khi nhận thấy bệnh tình đã dần được hồi phục thì các chuyên gia còn hướng dẫn cho người bệnh cách kiểm soát cảm xúc và đối mặt với những khó khăn trong cuộc sống để hạn chế tối đa tình trạng tái phát bệnh.

Ngoài liệu pháp trò chuyện thì các đối tượng bị trầm cảm sau sinh còn được hướng dẫn kết hợp với những phương pháp thiền định, thở dưỡng sinh, âm nhạc để giúp đầu óc được thư giãn tốt hơn. Sau liệu trình trị liệu, bệnh nhân sẽ được ổn định về cả cảm xúc, nhận thức và hành vi để dần trở về với cuộc sống bình thường.

2. Điều trị bằng thuốc

Đối với những trường hợp bệnh nặng, người bệnh có xuất hiện kèm theo những biểu hiện nguy hiểm như tự làm hại bản thân, có định định muốn tự sát hay sát hại con mình thì các bác sĩ sẽ tiến hành kê đơn thuốc để điều trị. Tùy vào tình trạng sức khỏe và mức độ bệnh của mỗi người mà các chuyên gia sẽ cân nhắc lựa chọn loại thuốc thích hợp.

Một số loại thuốc thường được áp dụng cho trường hợp bị trầm cảm sau sinh như Citalopram, Duloxeton, Escitalopram, Sertraline,…Đây là những loại thuốc chống trầm cảm thuộc nhóm các chất ức chế Serotonin có chọn lọc SSRI. Thông thường các loại thuốc này sẽ có hiệu quả khá chậm, người bệnh cần kiên trì sử dụng trong khoảng 4 đến 6 tuần mới nhận thấy rõ công dụng của thuốc mang lại.

Tuy nhiên, hầu hết các loại thuốc chống trầm cảm đều có khả năng gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Vì thế những bà mẹ đang trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ nên cân nhắc kỹ lưỡng đến những rủi ro và tác hại mà thuốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ lẫn bé. Một số trường hợp cần thiết bác sĩ sẽ đề nghị người bệnh ngưng cho con bú để đảm bảo được an toàn cho trẻ.

Trong suốt quá trình điều trị trầm cảm sau sinh bằng thuốc, người bệnh cũng cần tuân thủ đúng theo các chỉ định của bác sĩ chuyên gia, thường xuyên thăm khám và theo dõi tình trạng bệnh để ngăn chặn được những biến chứng nguy hiểm. Nếu trong thời gian sử dụng thuốc nhận thấy có những biểu hiện bất thường như chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, khó ngủ,…thì nên thông báo với chuyên gia để được hướng dẫn cách khắc phục hiệu quả.

Cách phòng ngừa tình trạng trầm cảm sau sinh

Hiện nay, tỉ lệ trầm cảm ở phụ nữ sau khi sinh đang gia tăng đáng kể. Căn bệnh này không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và còn tác động xấu đến quá trình chăm sóc con cái, thậm chí có thể dẫn đến những tình trạng đáng tiếc như tự sát, giết hại con.

Để phòng tránh được căn bệnh nguy hiểm này, mẹ bỉm và những người thân trong gia đình nên chú ý quan tâm các vấn đề sau đây:

• Chồng và những thành viên trong gia đình nên chú ý quan tâm và dành nhiều tình yêu thương cho mẹ bỉm. Hãy dành nhiều lời động viên và lời nói yêu thương để giúp họ cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn.
• Giúp họ chăm sóc con cái và san sẻ các công việc hàng ngày, tuyệt đối không để họ tự đảm đương công việc một mình. Những người thân trong gia đình nên dành thời gian để chăm sóc trẻ nhỏ, điều này cũng giúp cho các mẹ có được thời gian nghỉ ngơi, thư giãn tốt hơn.
• Chú ý bổ sung dinh dưỡng sau khi sinh nở. Trong thời kì này cơ thể các mẹ đã bị suy kiệt và tổn hao nhiều sức lực vì thế cần bổ sung nhiều dưỡng chất để phục hồi sức khỏe tốt hơn. Tuy nhiên, việc ăn uống hàng ngày cũng cần cân bằng các chất dinh dưỡng, thay đổi món ăn thường xuyên để tránh cảm giác ngán.
• Mẹ bỉm nên ra ngoài để đi dạo hoặc đón nắng sớm để bổ sung vitamin cần thiết cho cơ thể. Đồng thời việc được hít thở không khí trong lành bên ngoài cũng giúp cho các mẹ cảm thấy dễ chịu và thoải mái hơn.
• Bên cạnh đó, các mẹ cũng có thể thư giãn tâm trạng bằng cách nghe nhạc, đọc sách, ngồi thiền, tập hít thở để cảm thấy nhẹ nhàng và dễ chịu. Nếu trong thời gian chăm sóc con bạn cảm thấy căng thẳng, có thể nhờ người thân giúp đỡ để được ngả lưng nghỉ ngơi hoặc làm một việc gì đó mà bản thân thấy thoải mái.
• Các mẹ bỉm nên hạn chế những tranh cãi không đánh có trong gia đình hoặc ở những mối quan hệ xã hội. Nếu xảy ra mâu thuẫn nên giải quyết nhanh chóng, tránh tình trạng kéo dài sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc phải các bệnh lý về tâm thần.
• Phụ nữ sau sinh cũng cần chú ý nhiều hơn về giấc ngủ của mình. Bạn nên tranh thủ thời gian con ngủ để nghỉ ngơi, chợp mắt một xíu để lấy lại năng lượng.
• Trước và trong giai đoạn mang thai phụ nữ nên tham gia và đăng kí vào các lớp tiền sản để có được kinh nghiệm cũng như kiến thức vững vàng cho việc sinh con. Hoặc các mẹ cũng có thể tham khảo kinh nghiệm từ những người thân đã từng sinh con để chuẩn bị tinh thần thật tốt cho quá trình ý nghĩa này.

Thời gian kéo dài trầm cảm sau sinh còn phải tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Ngay khi nhận thấy các triệu chứng của bệnh, các mẹ cần chủ động hơn trong việc thăm khám và chẩn đoán bệnh để được hướng dẫn phương pháp cải thiện phù hợp nhất.

Tham khảo thêm:

• Dấu hiệu trầm cảm khi mang thai và cách chữa trị an toàn
• Uống thuốc trầm cảm khi mang thai có ảnh hưởng đến thai nhi không?
• Dấu hiệu cảnh báo trầm cảm ở trẻ sơ sinh cha mẹ nên lưu ý