Hướng dẫn cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà

Đa phần các bệnh nhân bị trầm cảm đều phải trải qua quá trình điều trị củng cố trong một thời gian dài. Sau khi đã tiến hành điều trị giai đoạn cấp tại bệnh viện, cơ sở chuyên khoa thì người bệnh sẽ được chỉ định duy trì quá trình cải thiện tại nhà. Do đó, việc nắm được các cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà góp phần rất quan trọng trong quá trình cải thiện sức khỏe của bệnh nhân. 

cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Hướng dẫn cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà

Hướng dẫn cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà

Nếu người thân của bạn đang mắc phải căn bệnh trầm cảm và đang trong giai đoạn điều trị tại nhà thì bạn nên tìm hiểu và nắm rõ một số thông tin sau để có thể hỗ trợ tốt cho người bệnh.

1. Những điều nên làm khi chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà

1.1 Tìm hiểu về bệnh trầm cảm và tình trạng bệnh của người thân

Trước khi muốn hỗ trợ và chăm sóc cho người bệnh trầm cảm bạn cần phải tìm hiểu và nắm rõ thông tin về căn bệnh này đồng thời hiểu được đối tượng đang mắc phải các triệu chứng gì. Nếu người bệnh không thể tự chia sẻ về vấn đề của bản thân thì bạn nên tìm gặp bác sĩ điều trị của họ để được chia sẻ thông tin và hướng dẫn một số điều cần thiết.

Mặc dù các triệu chứng ở mỗi người bệnh là khác nhau, đôi lúc sẽ có nét đặc trưng riêng. Tuy nhiên việc có thể biết được các biểu hiện, thuật ngữ và những thông tin liên quan về bệnh lý này sẽ giúp bạn có thể trò chuyện và giao tiếp dễ dàng hơn với người bệnh. Đồng thời khi có được kiến thức vững vàng cũng giúp cho bạn có được tâm lý tốt hơn, cư xử với người bệnh một cách đúng đắn.

ads bùi thị hải yến chuyên gia tâm lý

1.2 Trò chuyện và lắng nghe họ

Để giúp cho người bệnh trầm cảm cảm thấy không cô đơn, bạn hãy dành thời gian để cùng họ trò chuyện và tâm sự. Bạn có thể bắt đầu câu chuyện bằng cách chia sẻ về sự quan tâm của mình đối với họ và đặt ra nhiều câu hỏi để khơi gợi suy nghĩ của người bệnh.

Tuy nhiên bạn nên hiểu rằng người bệnh trầm cảm có thể muốn thổ lộ những vấn đề của bản thân nhưng họ không muốn nhận được những lời khuyên hay góp ý. Do đó bạn hãy cố gắng lắng nghe họ nhiều hơn bằng cách:

  • Quan tâm nhiều đến việc sử dụng ngôn ngữ cơ thể khi trò chuyện và luôn thể hiện sự đồng cảm với người bệnh.
  • Thay vì thể hiện rằng bản thân đã hiểu rõ các vấn đề của bệnh nhân thì bạn nên tiếp tục đặt ra các câu hỏi liên quan để biết thêm nhiều thông tin hơn.
  • Thay vì phán xét bạn hãy xác thực lại tình trạng mà người bệnh chia sẻ. Ví dụ như “Chuyện đó thật khó khăn đối với bạn”.

Tuy nhiên không phải bất kì người bệnh nào cũng có thể dễ dàng nói ra vấn đề của mình vào lần đầu tiên trò chuyện. Do đó bạn cần phải kiên trì và cố gắng dành thời gian nhiều hơn để ở bên cạnh đó, khi họ cảm thấy bạn thực sự đáng tin tưởng thì sẽ thoải mái giải bày những khó khăn mà bản thân đang gặp phải.

cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Để giúp cho người bệnh cảm thấy không cô đơn, bạn hãy dành thời gian để cùng họ trò chuyện và tâm sự.

1.3 Kiên nhẫn và tôn trọng

Quá trình điều trị bệnh trầm cảm luôn phải duy trì trong một khoảng thời gian dài. Thông thường người bệnh cần phải thử qua nhiều phương pháp, loại thuốc khác nhau mới có thể biết được điều gì là phù hợp. Ngay khi các triệu chứng của bệnh đã biến mất người bệnh cũng cần phải tiếp tục điều trị củng cố để hạn chế tình trạng tái phát bệnh.

Chính vì thế, việc chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà cũng cần phải có sự kiên trì và nhẫn nại nhất định. Hãy luôn dành những lời cổ vũ, động viên người bệnh để cùng vượt qua giai đoạn khó khăn này. Bên cạnh đó, đôi lúc bạn cũng nên tôn trọng ý kiến và dành cho người bệnh một không gian riêng cần thiết để họ cảm thấy thoải mái nhất.

1.4 Tìm kiếm sự giúp đỡ

Như đã nói, thời gian điều trị bệnh trầm cảm đôi lúc phải kéo dài liên tục trong nhiều tháng, nhiều năm. Trong quá trình chăm sóc bệnh nhân có thể khiến cho bạn dễ bị ảnh hưởng bởi các cảm xúc, hành vi, suy nghĩ tiêu cực của họ. Do đó, nếu cảm thấy mệt mỏi hoặc bắt đầu mất cân bằng về mặt tâm lý bạn hãy nhờ đến sự trợ giúp từ những người xung quanh, có thể là các thành viên khác trong gia đình, bạn bè thân thiết.

cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Khi cần thiết hãy chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ những người xung quanh

Bên cạnh đó, sự hướng dẫn và tư vấn của bác sĩ chuyên khoa cũng mang lại rất nhiều lợi ích cho người bệnh và cả người chăm sóc. Hãy chủ động tìm gặp các bác sĩ sức khỏe tâm thần hoặc chuyên gia tâm lý nếu như bạn gặp phải trở ngại trong vấn đề chăm sóc người bệnh.

Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên khuyến khích người bệnh tìm kiếm sự giúp đỡ từ bên ngoài. Đôi lúc bệnh nhân không thể tự nhận biết được tình trạng bệnh của mình hoặc không biết cách cải thiện chúng ra sao. Do đó, nếu cần thiết bạn có thể cùng họ xem xét về vấn đề tìm gặp các nhà trị liệu tâm lý. Nếu họ còn đang lưỡng lự về cuộc hẹn, bạn hãy động viên và giúp họ hành động.

1.5 Dành thời gian bên cạnh họ

Những người bị trầm cảm thường có cảm giác tội lỗi, nghĩ rằng bản thân vô dụng và mọi người xung quanh luôn chán ghét họ. Điều này khiến cho người bệnh luôn có xu hướng muốn tránh né mọi người xung quanh và tự cô lập bản thân. Tuy nhiên tình trạng này sẽ làm gia tăng các phiền muộn trong lòng, khiến cho dễ xuất hiện các suy nghĩ tiêu cực, bi quan.

Do đó, bạn nên sắp xếp thời gian để ở bên cạnh họ nhiều hơn, cùng họ tham gia các hoạt động yêu thích hoặc những công việc sinh hoạt hàng ngày. Người chăm sóc nên chủ động đưa ra lời đề nghị giúp đỡ. Ví dụ như bạn thấy tủ lạnh của người bệnh hết thức ăn hãy đề nghị họ cùng đi siêu thị và tốt hơn là cùng nhau nấu ăn và thưởng thức.

Bên cạnh đó, hãy cố gắng hạn chế và tránh những hoạt động tạo cảm giác tiêu cực hoặc gây ám ảnh đối với bệnh nhân. Đặc biệt hơn, những người bệnh trầm cảm nặng có nhiều xu hướng tự thực hiện hành vi làm đau bản thân, thậm chí là có ý định tự sát. Vì thế người thân bên cạnh nên chú ý quan sát xem họ có cất giấu vũ khí, vật dụng sắt nhọn nào hay không và cần dành nhiều thời gian bên họ để đảm bảo an toàn.

2. Những điều không nên làm đối với người bị trầm cảm

Để hỗ trợ tốt cho người bệnh trầm cảm và đảm bảo sức khỏe cho bản thân, bạn cũng cần hạn chế các điều sau đây:

2.1 Đừng để bản thân bị cuốn theo điều tiêu cực

Khi thường xuyên tiếp xúc và trò chuyện với người bệnh trầm cảm bạn sẽ thường xuyên lắng nghe những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực. Hơn thế đôi lúc bạn còn phải hứng chịu những cơn tức giận vô cớ, những lời nói gây tổn thương của người bệnh. Trong một số nghiên cứu chuyên khoa cũng nhận thấy rằng, con người hoàn toàn có khả năng bị ảnh hưởng và tác động khi phải liên tục tiếp xúc và trò chuyện với những người tiêu cực, bi quan.

cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Hãy cố gắng làm chủ cảm xúc của mình, đừng để cuốn theo các suy nghĩ tiêu cực của người bệnh trầm cảm.

Vì thế các chuyên gia luôn khuyên người trực tiếp chăm sóc cho bệnh nhân trầm cảm cần phải giữ vững tinh thần, tránh để bản thân bị cuốn vào những luồng suy nghĩ tiêu cực. Khi chăm sóc cho người bị trầm cảm tại nhà bạn không cần phải dành toàn bộ thời gian cho họ mà hãy biết cách sắp xếp để có được không gian riêng thư giãn và nghỉ ngơi. Nếu cảm thấy mệt mỏi và kiệt sức bạn cần áp dụng các liệu pháp thư giãn như nghe nhạc, xem phim hài, thiền, tập yoga,…hoặc chủ động nhờ đến sự giúp đỡ của người khác.

2.2 Đừng cố gắng điều chỉnh người bệnh

Trầm cảm là một chứng rối loạn tâm thần mang tính chất vô cung nguy hiểm và có diễn biến phức tạp. Quá trình cải thiện bệnh cần phải kiên trì và được áp dụng các biện pháp chuyên biệt. Những người xung quanh có thể khó hiểu được suy nghĩ và những cảm giác mà người bệnh đang phải trải qua, tuy nhiên nếu áp dụng đúng biện pháp sẽ giúp sức khỏe dần được ổn định, tâm trạng cũng trở nên tốt hơn.

Tốt nhất bạn đừng nên cố gắng thay đổi hoặc điều chỉnh các suy nghĩ, cảm xúc của người bệnh. Cũng bởi lúc này họ hoàn toàn không thể tiếp thu bất kì điều gì, đôi lúc họ cũng không thể nhận thấy những hành vi sai lệch của bản thân. Nếu bạn càng cố gắng điều chỉnh họ sẽ khiến họ cảm thấy khó chịu, thậm chí là phản kháng lại bằng những hành động tiêu cực và sau đó sẽ không còn tin tưởng vào bạn.

2.3 Không nên đưa ra lời khuyên

Mặc dù việc thay đổi lối sống sẽ giúp người bệnh trầm cảm mau chóng cải thiện các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên trong các giai đoạn trầm cảm, người bệnh sẽ gặp rất nhiều khó khăn đối với việc áp dụng những biện pháp thay đổi.

cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Không nên đưa ra bất kì lời khuyên nào đối với người bệnh trầm cảm.

Những lúc chăm sóc cho người bệnh, đôi khi bạn sẽ có ý định muốn đưa ra những lời khuyên hoặc hướng dẫn cho họ làm những điều đúng đắn. Tuy nhiên bạn tuyệt đối không nên làm điều này bởi bệnh nhân sẽ hoàn toàn không thể tiếp nhận những lời mà bạn đề nghị. Thay vào đó hãy rủ họ đi dạo, nấu ăn, xem phim, làm những điều tích cực để họ dần loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực trong lòng.

2.4 Đừng so sánh người bệnh với bất kì ai

Các chuyên gia cho biết rằng, nỗi buồn của người bệnh trầm cảm sẽ kéo dài dai dẳng và khó có thể xoa dịu được. Điều này cũng gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đối với tâm trạng, công việc, học tập, các mối quan hệ, chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Người bệnh có thể tâm sự và chia sẻ những vấn đề này với bạn, tuy nhiên bạn không nên so sánh cảm xúc của bệnh nhân với những nỗi buồn của người khác. Điều này không làm cho họ cảm thấy thoải mái hơn mà ngược lại còn mang đến những tác dụng phụ khôn lượng. Bệnh nhân có thể cảm thấy hụt hẫng, chán chường nhiều hơn và có xu hướng không muốn chia sẻ thêm. Vì thế khi trò chuyện cùng người bệnh trầm cảm bạn chỉ nên lắng nghe và đưa ra những lời xác nhận về sự buồn bã và nỗi đau mà họ đang gánh chịu.

2.5 Không nên quá khắt khe với việc sử dụng thuốc

Các loại thuốc chống trầm cảm có thể giúp kiểm soát tốt các triệu chứng của bệnh, đồng thời hạn chế bớt các suy nghĩ, hành vi tiêu cực. Tuy nhiên, đây không phải là phương pháp điều trị duy nhất và có thể phù hợp cho tất cả các người bệnh trầm cảm.

Trong thực tế có những trường hợp bệnh nhẹ chưa cần dùng đến thuốc hoặc người bệnh không thể đáp ứng tốt với các loại thuốc điều trị. Một số bệnh nhân sẽ kiên quyết từ chối việc dùng thuốc và muốn thay thế bằng các liệu pháp khác.

Bạn nên hiểu rằng, việc có sử dụng thuốc hay không là quyết định cá nhân dựa vào cá nhân và sự tư vấn của bác sĩ điều trị. Do đó, nếu người bệnh không thích sử dụng thuốc thì bạn cũng nên hạn chế đề cập đến vấn đề này, đồng thời gợi ý và khuyến khích người bệnh tìm hiểu thêm về những liệu pháp thay thế khác.

Cách chăm sóc người bị trầm cảm theo triệu chứng

Đặc trưng của chứng trầm cảm đó là cảm giác buồn chán, tuyệt vọng, không còn hứng thú với bất kì hoạt động nào xung quanh. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng có các biểu hiện giống nhau. Thông thường người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như:

  • Khí sắc trầm buồn, u sầu, chán nản, tuyệt vọng.
  • Tự cô lập bản thân, không muốn giao tiếp với bất kì ai.
  • Mất năng lượng, cơ thể mệt mỏi, thiếu sức sống.
  • Khó tập trung, giảm khả năng chú ý, hay quên.
  • Dễ kích động, nổi giận không rõ nguyên nhân.
  • Chán ăn, ăn không ngon miệng, thường xuyên bỏ bữa.
  • Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, ngủ chập chờn, hay mơ thấy ác mộng, tỉnh giấc nhiều lần trong đâu.
  • Cảm thấy tội lỗi, cho rằng bản thân vô dụng, không có ích cho xã hội.
  • Suy nghĩ về cái chết và có ý định muốn tự sát.
cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà
Khi chăm sóc cho người bị trầm cảm tại nhà bạn cần chú ý xây dựng chế độ ăn uống với đầy đủ dưỡng chất.

Để giúp người bệnh có thể khắc phục tốt các triệu chứng khó chịu này bạn cần chú ý một số điều sau đây:

  • Chán ăn: Khi chăm sóc cho người bị trầm cảm tại nhà bạn cần chú ý xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh với đầy đủ dưỡng chất. Bên cạnh đó nên ưu tiên lựa chọn những thực phẩm giàu năng lượng, dễ tiêu, phù hợp với khẩu vị của bệnh nhân. Nếu người bệnh ăn không ngon miệng thì có thể chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để họ cảm thấy dễ ăn hơn, đồng thời hệ tiêu hóa cũng sẽ hoạt động tốt hơn.
  • Mất ngủ: Đối với những trường hợp người bệnh bị mất ngủ liên tục, bạn không nên cho họ ngủ trưa hoặc hạn chế thời gian ngủ trưa chỉ tầm khoảng 15 phút. Tránh để người bệnh nằm yên một chỗ quá nhiều vì như thế sẽ làm tình trạng mất ngủ trở nên nghiêm trọng hơn. Bạn có thể khuyến khích người bệnh đi lại, vận động nhẹ nhàng vào ban ngày để tỉnh táo hơn, nhờ đó mà giấc ngủ về đêm cũng được đảm bảo. Bên cạnh đó có thể áp dụng một số biện pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ như massage, xoa bóp, thiền định, sử dụng tinh dầu thơm, ngâm chân với nước ấm,…
  • Mệt mỏi: Hầu hết những người bệnh trầm cảm đều chán nản, mệt mỏi suốt cả ngày, đặc biệt là vào buổi sáng vừa thức dậy. Để cải thiện tình trạng này bạn nên động viên và cùng người bệnh tập luyện thể dục thể thao. Có thể bắt đầu từ những bộ môn đơn giản như đi bộ, chạy bộ, tập yoga,…Hoặc đưa ra cho họ những công việc đơn giản như lau nhà, quét nhà, nhặt rau, nấu cơm,…
  • Chú ý, suy giảm trí nhớ: Bắt đầu bằng việc đọc cho người bệnh nghe những câu chuyện ngắn, những bài thơ dựa trên sở thích của họ. Sau đó có thể nâng cấp hơn bằng việc gợi ý cho họ nghe đài, đọc báo, xem phim để gia tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
  • Uống thuốc: Nếu người bệnh được chỉ định điều trị bằng thuốc thì bạn cũng cần theo dõi và nhắc nhở họ uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng. Khi mới bắt đầu sử dụng có thể người bệnh sẽ gặp một số triệu chứng như đầy bụng, đắng miệng, khô miệng, choáng váng,…Tuy nhiên, đây có thể là sự ảnh hưởng của một số tác dụng phụ mà thuốc gây ra, sau một thời gian chúng sẽ tự biến mất. Bạn cũng nên trấn an người bệnh và khuyến khích họ tiếp tục dùng thuốc đúng theo phác đồ điều trị của chuyên gia. Tốt nhất là người chăm sóc nên giữ thuốc và phát thuốc đều đặn cho người bệnh để hạn chế việc quên dùng thuốc hoặc dùng thuốc quá liều.
  • Tái khám: Người chăm sóc nên giữ liên lạc thường xuyên với bác sĩ điều trị và thông báo cụ thể về tình trạng chuyển biến của người bệnh. Đồng thời cần đưa bệnh nhân đến thăm khám đúng theo lịch hẹn của chuyên gia. Điều này cũng đóng vai trò rất quan trọng đối với quá trình phục hồi và quyết định kết quả của quá trình điều trị bệnh.

ads cao kim thắm chuyên gia tâm lý trị liệu

Trên đây là một số thông tin hướng dẫn cách chăm sóc người bị trầm cảm tại nhà. Hi vọng bạn đọc có thể áp dụng thành công để hỗ trợ tốt cho người thân của mình cùng vượt qua căn bệnh nguy hiểm này để giúp họ dần hòa nhập hơn với cuộc sống.

Tham khảo thêm:

Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *