Hội chứng Erotomania – Hoang tưởng người khác yêu mình

Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình thường có xu hướng cho rằng tất cả những người xung quanh đều đang dành tình cảm, si mê mình, đặc biệt là những người có địa vị xã hội. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tinh thần, đời sống, các mối quan hệ của người bệnh đồng thời có thể dẫn đến nhiều hệ lụy về các vấn đề tâm lý khác nên cần được điều trị càng sớm càng tốt.

Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình (Erotomania) là gì?

Trên thế giới có rất nhiều bệnh tâm lý kỳ lạ, trong đó hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình chính là một trong số đó. Căn bệnh này có tên khoa học là Erotomania được bác sĩ tâm thần người Pháp Gaëtan Gatian de Clérambault  sử dụng lần đầu từ năm 1921 và áp dụng cho tới ngày nay. Hội chứng này đã được ghi nhận từ thời Hy Lạp cổ đại bởi các nhà khoa học là Hippocrates và Galen. Chỉ đến khi bác sĩ De Clérambault viết bài báo đầu tiên mô tả về hội chứng này chi tiết thì nó mới được quan tâm rộng rãi hơn, do đó người ta cũng đây là hội chứng De Clérambault.

Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình (Erotomania) là tình trạng mà người bệnh luôn cho rằng tất cả những người xung quanh đều yêu thích, si mê mình. Cho dù đó là một người lạ đi qua chỉ vô tình nhìn họ hay những người thân quen thì người bệnh cũng mặc định điều đó trong đầu. Đặc biệt những người có địa vị cao, có tiền bạc, có nhan sắc thì càng là đối tượng mà người bệnh cho rằng người đó đang theo đuổi mình.

Tất nhiên “hoang tưởng” ở đây có nghĩa là điều đó hoàn toàn không hề có thật, tất cả chỉ là một ảo giác, suy nghĩ tự huyễn mà người bệnh tự tạo ra. Người bệnh có một niềm tin mãnh liệt cho rằng đối phương đang gửi gắm hay thể hiện tinh cảm với mình, thậm chí dù không có một hành động nào cụ thể thì người bệnh sẽ cho rằng họ truyền tín hiệu thông qua “thần giao cách cảm”.

Một số thông tin về các bệnh nhân mắc hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này

• Bệnh nhân được xác định mắc Erotomania vào năm 1980 là một phụ nữ. Cô ta luôn cho rằng những người đàn ông xung quanh đang theo đuổi mình, tình trạng này đã kéo dài liên tục trong vòng 8 năm và chỉ thực sự kết thúc khi đã được phát hiện những bất thường trong tâm lý đồng thời tiến hành điều trị.
• 2012, một người đàn ông tên Robert Hoskins đã theo đuổi nữ ca sĩ nổi tiếng Madonna và luôn cho rằng cô ấy cũng yêu đương mình. Anh ta rất nhiều lần đe dọa và trèo vào nhà Madonna và chỉ kết thúc sau khi bị bắt và điều trị tâm lý.
• 2016 một người phụ nữ đã kết hôn nhưng lại cho rằng chồng đang ngăn cản những người đàn ông khác yêu mình. Bà đã được chồng đưa đến bệnh viện tâm thần để điều trị sau đó.

Rất khó để giải thích cho người bệnh hiểu rằng điều đó không hề có thật bởi nếu không thực hiện đúng cách sẽ chỉ khiến người bệnh cho rằng bạn đang ghen tị với họ. Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình cũng thường có mối liên hệ với những tình trạng sức khỏe tâm thần khác, chẳng hạn lo âu, trầm cảm, hưng cảm hay hoang tưởng. Người bệnh cần sớm được thực hiện trị liệu tâm lý để nâng cao chất lượng cuộc sống ổn định.

Nguyên nhân của hội chứng Erotomania

Thực tế hiện nay vẫn chưa tìm ra chính xác đâu là nguyên nhân gây ra chứng hoang tưởng người khác yêu mình. Một vài giả thuyết đặt ra, trong đó cho rằng ở những người bị thiếu thốn tình cảm khi con nhỏ có thể tự tạo ra cho mình những hoang tưởng này như một cách xoa dịu những cảm xúc thiếu thốn của bản thân.

Mặt khác khi tiến hành hình chụp não bộ của 18 bệnh nhân mắc chứng Erotomania do nhà nhân chủng học – tiến sĩ Helen Fisher thực hiện đã cho thấy có sự hưng phấn khác thường – điều này cũng được cho là có liên quan đến cơ chế gây bệnh. Theo đó các nghiên cứu cũng cho rằng, khi một người có tình yêu hay gặp người mình yêu thì não bộ sẽ kích hoạt những phản ứng hưng phấn. Tuy nhiên khi đó không phải là tình yêu mà não bộ vẫn kích thích ra sự hưng phấn thì đó lại là nỗi ám ảnh có liên quan đến bệnh lý chứ không còn là vấn đề bình thường.

Bên cạnh đó một vài nghiên cứu hiện nay cho rằng nguyên nhân hội chứng cho rằng người khác yêu mình có thể liên quan đến một cơn đột quỵ hoặc xuất huyết não hay chính xác hơn là có liên quan đến rối loạn chức năng ở phần trước của não. Một số khác cũng cho rằng Erotomania có liên quan đến “hội chứng tri giác sai thực tại” (misidentification syndromes) chẳng hạn như hội Capgras (người bệnh cho rằng những người xung quanh mình là giả mạo, cho người khác đã mạo danh họ) hoặc hội chứng Fregoli ( người bệnh cho rằng có người đang mang ngoại hình và danh tính của người khác).

Một vài thống kê trên 246 trường hợp của hội chứng “erotomania” đã được công bố cũng cho thấy, tỷ lệ mắc bệnh cao hơn ở nữ giới, chiếm đến 70% trường hợp. Trong đó đối tượng mà nữ giới nhắm đến là những người đàn ông lớn tuổi có tiền bạc, có địa vị xã hội cao, là người nổi tiếng. Mặt khác ở nam giới, các dấu hiệu có xu hướng xuất hiện sớm hơn và thường được thể hiện với những đối tượng có sức hấp dẫn tình dục cao, ngoại hình hấp dẫn.

Trong thực tế không ít người mắc căn bệnh này nhưng bản thân họ hay cả những người xung quanh đều không để ý hoặc trốn tránh việc điều trị. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc nghiên cứu chính xác hơn về hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình cũng như việc thống kê tỷ lệ mắc bệnh.

Dấu hiệu nhận biết hội chứng Erotomania

Biểu hiện của chứng De Clérambault được thể hiện khá rõ ràng, những người xung quanh đôi khi cũng có thể nói rằng những người này bị “điên” tuy nhiên hoàn toàn không cho rằng đó là dấu hiệu của các vấn đề tâm lý. Bản thân người bệnh khi nghĩ đến việc người khác yêu mình sẽ có những cảm xúc cực kỳ hưng phấn, hạnh phúc thậm chí có những dấu hiệu “cuồng yêu”, muốn chia sẻ cảm xúc của bản thân với người đó như những cặp đôi thực sự.

Người bệnh thường xuyên ám ảnh hoặc cố gắng làm mọi cách để liên hệ với “một nửa của mình”. Hoặc cho dù không liên hệ được bản thân họ cũng nghĩ rằng đang truyền tín hiệu qua tư tưởng cho nhau và chỉ bản thân họ mới có thể cảm nhận được điều này. Một số triệu chứng điển hình như

• Làm mọi cách để kết nối, liên lạc với người đó như gửi thư, gọi điện, gửi quà, thậm chí là tìm cách gặp mặt trực tiếp để thể hiện tình cảm. Tuy nhiên họ thường không nhận được sự hồi đáp
• Một số người còn tìm cách hack các tài khoản xã hội để theo dõi “người yêu” của mình
• Thông báo với những người xung quanh rằng người đó đang theo đuổi mình hoặc cho mọi người biết cả hai đang trong mối quan hệ yêu đương. Nếu người đó có địa vị hay là người nổi tiếng người bệnh còn tìm cách để gửi thông báo đến báo chí hay truyền thông.
• Bịa đặt, ngụy tạo các câu chuyện hay tình huống để mọi người hiểu rằng người đó đang cố gắng tìm cách theo đuổi, trò chuyện hay liên hệ với mình. Tất nhiên đây hoàn toàn là các câu chuyện không có thật
• Luôn tưởng tượng và cho rằng đối phương đang liên hệ với mình bằng một phương tiện bí mật, chẳng hạn như ánh mắt, cử chi.. Một số người còn bị ảnh hưởng bởi các chương trình, phim ảnh và cho rằng đó là một cử chỉ được mã hóa, chẳng hạn như mật mã morse..
• Ghen tị, tức giận nếu thấy đối phương gần gũi trò chuyện với người khác và cho rằng họ phản bội, không chung thủy với mình
• Mất hứng thú với những thứ xung quanh và chỉ dành thời gian để nghĩ đến “người yêu”
• Có các hành vi tấn công, đột nhập hay gây rối để tạo sự chú ý với đối phương. Một số người có thể vi phạm pháp luật và bị bắt giữ

Lịch sử cũng ghi chép lại thông tin về người phụ nữ mắc chứng “erotomania” và cho rằng Vua George V đang theo đuổi và yêu đương cô ấy. Nguyên nhân là do Vua đã  chuyển động của rèm cửa sổ khi cô ấy đợi bên ngoài Cung điện Buckingham, cô ta đã cho rằng Nhà Vua đã công khai tín hiệu tình yêu cho mình. Hoặc một trường hợp khác, người mắc bệnh là một nữ sinh đã cho rằng cô ta đã thấy biển số xe của một bạn nam cùng lớp có màu tím và cũng nói rằng đó là tình yêu mà anh ấy dành cho cô.

Một trường hợp đặc biệt khác, cô gái này cho rằng có một “người chữa bệnh tâm linh” (natural healer) mà cô ấy gặp trong tiềm thức đã yêu cô ấy.  Bằng chứng là việc cô ta nhận được những “năng lượng chữa lành” trong cổ họng và trên chân của cô ấy mà anh ta đã truyền tải tới.

Bên cạnh đó, hiện nay tình trạng này cực kỳ phổ biến ở các idol Kpop. Không ít trường hợp đã diễn ra do những fan hâm mộ cho rằng thần tượng yêu mình, tìm cách theo idol đi đến mọi hành trình, thậm chí khi không được đáp lại họ đã chọn cách tự tử.

Đối tượng mà người bệnh nhắm tới có thể là những người mà họ chưa từng quen biết, nói chuyện… Chẳng hạn một người có thể vô tình gặp mặt một người nổi tiếng, vô tình chạm tay hay chạm ánh mắt với người đó cũng sẽ hình thành ngay suy nghĩ rằng anh ta đã thích mình, muốn theo đuổi mình. Những suy nghĩ này hoàn toàn xuất phát từ một phía và đối phương không hề hay biết.

Kể cả khi đối phương đã biết và tìm cách tránh né một cách rõ ràng nhưng người bệnh có thể cho rằng đó chỉ là cách họ thể hiện tình cảm, cho rằng “người yêu” chưa muốn công khai tình cảm. Vì vậy họ tiếp tục các ảo tưởng, nếu không được thể hiện công khai thì họ lén lút đột nhập vào nhà. Một số khác thậm chí còn làm hại những người xung quanh “người yêu” của họ vì cho rằng đang bị phá đám.

Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình có thể diễn ra trong thời gian ngắn nhưng có cũng có thể kéo dài rất lâu với một đối tượng nhất định, tình trạng này được gọi là “phá vỡ tâm thần”. Đây cũng là dấu hiệu điển hình của các vấn đề về tâm thần nguy hiểm, cần được điều trị càng sớm càng tốt.

Chứng De Clérambault cũng thường liên quan đến các vấn đề tâm lý, tâm thần khác. Một số triệu chứng khác mà bạn cũng quan tâm như sau

• Khó ngủ, mất ngủ, rối loạn giấc ngủ khiến tinh thần thiếu tỉnh táo và suy giảm sức khỏe nghiêm trọng
• Cảm thấy phấn khích và có một nguồn năng lượng dồi dào khi nghĩ hay nói về “người ấy”
• Tích cực và hứng thú hơn khi tham gia vào các chương trình, hoạt động có người đó (nếu đó là một người nổi tiếng hay nhiều người biết đến)
• Các suy nghĩ và hành động xuất hiện trong thời gian ngắn, đan xen nhau
• Nói nhiều, nói nhanh, liều lĩnh, có các hành động bất thường không thể lường trước được

Ảnh hưởng của hội chứng Erotomania

Hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình là một vấn đề tâm lý nghiêm trọng bởi những nhận thức, hoang tưởng không chỉ được diễn ra trong suy nghĩ mà còn nằm hành động của họ. Một số có xu hướng đột nhập, đe dọa “người yêu” một số khác lại tấn công những người xung quanh đối phương vì cho rằng họ là nguyên nhân khiến “người yêu” ngày càng trở nên xa cách họ.

Bên cạnh đó, bệnh còn liên quan hoặc tiến triển qua một số vấn đề tâm khác nghiêm trọng hơn, bao gồm

• Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
• Rối loạn lo âu
• Rối loạn ăn uống (chứng chán ăn, chứng cuồng ăn)
• Tình trạng nghiện rượu bia, ma túy.

Việc các triệu chứng hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình diễn ra trong thời gian dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, chất lượng cuộc sống và tinh thần người bệnh. Đồng thời người bệnh có xu hướng hoạt động một mình hoặc bị lợi dụng do những ảo tưởng mà họ tự vẽ ra hay bịa đặt về mối quan hệ của mình với những người xung quanh.

Thậm chí khi những ảo tưởng của họ bị vạch trần hay bị chối bỏ, một số người có thể sát hại “người yêu” và tự tử ngay sau đó. Vì thế người bệnh cần sớm được phát hiện và điều trị càng sớm càng tốt.

Hướng điều trị hội chứng Erotomania

Việc phát hiện và điều trị hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình cũng không hề dễ dàng bởi người bệnh thường không chịu chấp nhận rằng đó là ảo tưởng của bản thân. Người bệnh cần thực hiện trị liệu tâm lý kết hợp với dùng thuốc để loại bỏ các ảo tưởng của chính mình, giúp bệnh nhân sớm quay trở lại cuộc sống bình thường.

Trị liệu tâm lý là cực kỳ cần thiết để giúp bệnh nhân hiểu được vấn đề của bản thân, cân bằng cảm xúc, đồng thời loại bỏ những nhận thức sai lệch. Với những người có xu hướng kích động, làm hại đối phương thì cần phải kiểm soát nhanh chóng. Các biện pháp hành vi nhận thức, phân tâm học có thể được áp dụng để giúp đỡ bệnh nhân hiệu quả nhất.

Bên cạnh đó, một số loại thuốc cũng được chỉ định bao gồm

• Thuốc chống loạn thần cổ điển chẳng hạn như pimozide
• Thuốc chống loạn thần không điển hình chẳng hạn như olanzapine, risperidone và clozapine
• Sử dụng các chất axit valproic (Depakene) hoặc lithium (Litva) nếu liên quan đến rối loạn lưỡng cực

Tốt nhất bệnh nhân nên tìm đến các bệnh viện tâm thần hay các trung tâm tâm lý trị liệu để được hỗ trợ thăm khám và điều trị chính xác nhất. Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân có các dấu hiệu loạn thần hay hoang tưởng nghiêm trọng có thể phải điều trị nội trú tại bệnh viện để kiểm soát tình hình, tránh các tình huống nguy hiểm cho bản thân và “người yêu” có thể xuất hiện.

Trên đây là một số thông tin về hội chứng hoang tưởng người khác yêu mình (Erotomania), hy vọng đã đem đến cho bạn nhiều thông tin hữu ích. Thực tế thì việc xác nhận chính xác giữa tình yêu đó là có thật hay xuất phát từ một phía, do bản thân người bệnh tự hoang tưởng ra cũng không phải là điều dễ dàng. Bản thân gia đình và những người xung quanh sẽ là người nhận thấy các triệu chứng bất thường chứ người bệnh không thể nào nhận thức được rằng bản thân họ có vấn đề.

 Có thể bạn quan tâm

• Mặc cảm về ngoại hình (Hội chứng sợ xấu) và cách khắc phục
• Bị rối loạn dạng cơ thể có chữa khỏi được không?
• Rối loạn dạng cơ thể: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị