Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng thế nào đến tâm lý và cuộc sống

Quá trình hình thành nhân cách của mỗi người có liên quan trực tiếp đến các trải nghiệm của tuổi thơ, chẳng hạn trẻ lớn lên trong khá giả thường vô tư hơn trong khi trẻ sống trong gia đình khó khăn thường già dặn hơn trong suy nghĩ. Vậy người có tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống như thế nào?

Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và cuộc sống

Qua tính cách, hướng suy nghĩ, cách trò chuyện của mỗi người chúng ta có thể hiểu sơ qua tuổi thơ của họ như thế nào. Tất nhiên không phải lúc nào điều này cũng đúng, nhưng có thể thấy rõ ràng rằng ở những người có tuổi thơ hạnh phúc họ thường vô tư hơn, suy nghĩ mọi chuyện dễ dàng hơn. Ngược lại, ở những người bất hạnh, kém hạnh phúc họ thường rất thận trọng, suy nghĩ rất nhiều trước khi đưa ra một quyết định nào đó.

Người có tuổi thơ bất hạnh không hẳn là một cuộc sống nghèo nàn bởi vẫn có nhiều người nghèo nhưng họ cảm thấy hạnh phúc, no đủ bởi gia đình yêu thương nhau. Vì vậy tuổi thơ bất hạnh ở đây có thể hiểu là những đứa trẻ thiếu vắng đi tình cảm của cha mẹ, thường bị phụ huynh bạo lực, gia cảnh khó khăn nhưng lại không nhận được sự quan tâm hay giáo dục đúng cách của cha mẹ, bị bạn bè bắt nạt vì nhiều lý do…

Thực tế đa phần những người phạm tội, những người xấu xa, những người kém thành công đều bị ảnh hưởng bởi cuộc sống bất hạnh, thiếu sự quan tâm đồng cảm từ gia đình hay những người xung quanh. Càng lớn những ấm ức được tích tụ từ thuở nhỏ càng làm họ thêm phẫn uất, có cái nhìn tiêu cực với cuộc sống hiện tại. Vậy tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng thế nào đến tâm lý và sức khỏe của mỗi người?

Dễ trở nên tiêu cực

Tuổi thơ có sự tác động trực tiếp đến quá trình hình thành nhân cách của mỗi con người. Bởi vậy những người sống trong tuổi thơ với quá nhiều trải nghiệm buồn phiền, đau khổ sẽ dần nghiêng mình về những điều tiêu cực nhiều hơn. Cách nhìn nhận cuộc sống của họ cũng dễ trở nên u ám trong mọi vấn đề, thậm chí chỉ cần nhìn qua chúng ta còn có thể cảm nhận được tuổi thơ của họ không mấy vui vẻ.

Chẳng hạn ở một người con gái từng bị cha đánh đập, bạo hành sẽ luôn có những cái nhìn tiêu cực về đàn ông. Họ luôn tránh xa việc kết bạn hay gần gũi với người khác giới bởi tâm trí họ nhìn nhận rằng đàn ông ai cũng là người xấu và họ cho rằng mình có thể phải trải qua những sự kiện tương tự quá khứ một lần nữa nếu kết hôn. Nếu người bên cạnh không thực sự kiên trì, chủ động sẽ rất khó để thay đổi suy nghĩ này.

Tâm lý tiêu cực do ảnh hưởng từ tuổi thơ bất hạnh trong quá khứ sẽ tác động đến cuộc sống ở cả hiện tại và tương lai nếu người đó không sớm thay đổi. Thực tế ngay cả những người có tuổi thơ kém hạnh phúc dù ở hiện tại họ là người hay cười đùa nhưng trong tâm trí họ lại là một người yếu đuối, mỏng manh, luôn suy nghĩ về những điều tiêu cực, đau khổ.

Tạo nên một vỏ bọc cho bản thân

Vì sao một con nhím xù lông mặc dù chúng ta vốn chỉ muốn kết bạn với chúng? Thực tế là môi trường trong thiên nhiên khiến xung quanh chúng luôn luôn có những mối nguy hiểm rình rập nên bản thân những con nhím phải học cách tự bảo vệ bản thân mình trước bất cứ tình huống nào. Khi cảm thấy đã an toàn thì lớp vỏ gai xù xì ấy sẽ tự khắc biến mất và để lộ ra một chú nhím nhỏ xinh giống như những cục bông tròn.

Những người có tuổi thơ bất hạnh cũng giống như những chú nhím vậy. Vì đã trải qua nhiều đau khổ, khó khăn khiến họ luôn đề phòng với những người bên ngoài. Họ có thể tạo cho mình một lớp áo giáp lạnh lùng, cộc cằn, ít người nhưng bản chất bên trong lại vô cùng lương thiện, luôn quan đến tất cả mọi người. Có người lại tự tạo cho mình hình ảnh là một người vui vẻ, hạnh phúc, năng động những mỗi đêm về họ lại ôm gối khóc một mình.

Tuổi thơ bất hạnh khiến họ phải luôn mang trên mình một chiếc mặt nạ vô hình, một lớp áo giáp nặng trịch vì cho rằng như thế sẽ không ai có thể làm tổn thương mình, không gì có thể ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống một lần nữa.  Thế nhưng thực tế là điều này chỉ khiến bản thân họ ngày càng tiêu cực hơn, đến một lúc nào đó sẽ giống như một trái bóng bay bị thổi vào quá nhiều hơi và phát nổ.

Ở những người mắc chứng rối loạn đa nhân cách cũng có tỉ lệ cao thường liên quan đến những tổn thương từ quá khứ, có những trải nghiệm trong tuổi thơ kinh hoàng. Các nhân cách được xuất hiện chính là để bảo vệ bản thân họ, xoa dịu đứa trẻ trong lòng.

Luôn cảm thấy tự ti, trống rỗng

Một trong những vấn đề mà tuổi thơ bất hạnh đã làm ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống chính là trong những người này luôn thường trực sự tự ti. Ở tuổi thơ, họ có thể tự ti vì mình không có một chiếc áo đẹp, mình không được ai đưa đón, mình không được cha mẹ yêu thương. Nỗi tự ti này dần lớn lên từng ngày và tạo thành một tấm rào chắn cản trở họ việc thực hiện những ước mơ, hạnh phúc của bản thân.

Kể cả những người thành công nhưng có tuổi thơ bất hạnh thì trong tâm trí cũng luôn thấy có sự trống rỗng khó diễn tả ở sâu trong trái tim. Cũng chính vì vậy họ thường cố tạo cho mình một vẻ ngoài bóng bẩy, hào nhoáng bởi họ cho rằng điều này có thể khiến họ nhìn hạnh phúc hơn, xóa mờ được tình ảnh về quá khứ cơ cực trong tâm trí họ.

Dù vậy sâu thẳm trong bản ngã của họ vẫn luôn chôn dấu một nỗi tự ti, một khoảng trống lớn mà cho dù có bao nhiêu tiền bạc, có ăn mặc sang trọng bao nhiêu cũng không thể lấp đầy. Đây có thể chính là động lực khiến họ vùi đầu vào công việc, không ngừng tiến về phía trước nhưng dù đứng trên đỉnh vinh quang nhưng họ vẫn không quên được những ám ảnh từ quá khứ.

Gia tăng nguy cơ phạm tội và thất bại trong cuộc sống

Thống kê cho thấy tỷ lệ người phạm tội, đặc biệt là các tội nghiêm trọng như cưỡng hiếp, giết người đều có tuổi thơ kém hạnh phúc. Chẳng hạn ở những người phạm tội giết người man rợ thường có tuổi thơ bị cha mẹ đánh đập, bạo hành nghiêm trọng. Chính từ những đòn ròi này mà dần hình thành nên một tâm lý méo mó, dị dạng và khiến họ cho rằng bạo lực chính là thứ dùng để đạt được những mục đích của mình.

Hay những kẻ phạm tội hiếp dâm không chỉ đơn giản là để thỏa mãn nhu cầu mà còn là cách để họ chứng minh bản thân mình. Chẳng hạn một số người đàn ông có tuổi thơ bị bạo lực, bị trêu chọc và khi trưởng thành vẫn bị những người khác coi thường khiến sự tức giận của họ không thể kìm hãm lại được. Những người này thường chọn những người phụ nữ yếu đuối hơn, sức lực kém hơn để làm hại vì có thể dễ dàng bộc phát hết những bí bách trong lòng.

Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng đến nghiêm trọng đến tâm lý và cuộc sống của những người này khiến họ có tâm lý dị dạng, méo mó, ích kỷ, nhìn cuộc sống theo một lăng kính u ám. Sự nhạy cảm quá mức khiến đôi khi lời nói của những người xung quanh dù chỉ bình thường nhưng được họ nhìn nhận là đang coi thường, sỉ nhục họ và đánh thức “con ác quỷ” trong lòng họ trỗi dậy.

Dù vậy ở một vài trường hợp, chẳng hạn như một số người làm các công việc liên quan đến bảo kê, thu nợ, dùng bạo lực để làm việc thì sâu thẳm bên trong bản ngã của họ vẫn hoàn toàn là những người tốt. Tuổi thơ khó khăn, bất hạnh khiến họ không thể học tập tới nơi tới chốn, không thể tìm được công việc phù hợp nên phải làm các công việc không tốt để nuôi sống bản thân và gia đình. Dù vậy nhưng nếu những hành vi hiện tại của họ gây hại đến xã hội, đến những người xung quanh thì vẫn sẽ phải chấp nhận những hình phạt của pháp luật.

Gia tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý

Do vốn đã có tâm lý tiêu cực, méo mó nên những người có tuổi thơ bất hạnh cũng thường gia tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý rất cao và ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Những ám ảnh từ tuổi thơ không được hạnh phúc nếu không sớm tìm cách loại bỏ sẽ giống như một chiếc gai bị đâm vào chân, nhìn thì nhỏ nhưng lại khiến chân đau nhói, thậm chí có thể làm hoại tử cả chân nếu không được lấy ra.

Do bản thân cô đơn, không có ai để chia sẻ, bầu bạn nên những bức bối trong lòng chỉ có bản thân họ phải chịu đựng nên càng dễ mắc các vấn đề tâm lý hơn. Cụ thể, các vấn đề về tâm lý có thể mắc phải ở những đối tượng này bao gồm

• Trầm cảm
• Rối loạn lo âu
• Rối loạn đa nhân cách
• Rối loạn hoang tưởng
• Hội chứng Self-Harm tự ngược đãi bản thân
• Rối loạn nhân cách né tránh
• Rối loạn nhân cách phân liệt
• Rối loạn nhân cách ái kỷ
• Rối loạn nhân cách thể kịch tính

Người mắc các chứng bệnh này thường rất khó phát hiện bởi bản thân họ hằng ngày cũng luôn trốn chạy, không sống đúng với bản chất của mình. Một số người coi việc tự làm đau bản thân như rạch tay chính là cách để họ giải tỏa căng thẳng tốt nhất. Đặc biệt ở những người mắc trầm cảm thường có nguy cơ tự tử rất cao nếu không có biện pháp chăm sóc tâm lý kịp thời.

Tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống, gây khó khăn trong các mối quan hệ

Ở những người có tuổi thơ bất hạnh thường có xu hướng khá khó kết bạn, họ thường tự tách biệt bản thân mình, không muốn bị tổn thương từ những người xung quanh nên họ thường rất cô đơn. Mặt khác họ cũng có xu hướng không tin tưởng những người xung quanh, luôn nghi ngờ tất cả mọi thứ, cho rằng người đó có thể đang lợi dụng mình, lừa dối mình nên thường tìm cách tránh xa.

Ngay cả với những người bề ngoài trông vui vẻ, hoạt bát cũng nhưng thực tế họ cũng cảm thấy rất cô đơn và không muốn tin tưởng ai. Người từng bị bố bạo lực gia đình khi còn nhỏ thường có xu hướng không tin tưởng phái mạnh và không muốn tiến đến các mối quan hệ xa hơn. Các mà họ chấm dứt một mối quan hệ trước giống như một cách để họ “trả thù” và cũng là để bảo vệ chính mình.

Thực tế thì sâu thẳm trong tâm hồn những người này lại cực yếu đuối và mỏng manh, rất cần có mỗi chỗ để dựa vào. Nếu bạn muốn giúp đỡ những người này thì cần thực sự kiên trì, cố gắng, luôn bên cạnh sẽ chia và đem đến sự vui vẻ thì chắc chắn họ sẽ tự muốn dựa vào và tin tưởng bạn.

Mặt khác ở một số người khi bắt đầu gắn kết vào một mối quan hệ nào đó sẽ có xu hướng kiểm soát quá mức đối phương, thậm chí có thể khiến người bạn đời hoảng sợ. Điều này thường dễ gặp ở những người có tuổi thơ bất hạnh, bị cha mẹ bỏ rơi dẫn đến những ảnh hưởng kéo dài đến cả tâm lý và cuộc sống ở tương lai. Vì vậy khi có một người bên cạnh họ thường rất sợ mất đi người đó và luôn tìm cách theo dõi, kìm kẹp, ràng buộc người đó bên cạnh.

Những ảnh hưởng tích cực từ tuổi thơ bất hạnh đến tâm lý và cuộc sống

Tất nhiên như đã nói, thực tế tuổi thơ bất hạnh ảnh hưởng đa phần đều đem đến những điều tiêu cực cho tâm lý và cuộc sống. Tuy nhiên tùy vào bản chất mỗi người mà sức ảnh hưởng sẽ khác nhau. Có những người lấy lý do về tuổi thơ kém may mắn để đổ lỗi cho sự xấu xa, tha hóa của bản thân. Tuy nhiên có những người chấp nhận đối mặt với khó khăn, dùng chính điều đó làm bàn đạp để tiến về phía trước, để thành công hơn.

Chẳng hạn ở những đứa trẻ sống trong gia cảnh khó khăn và chính sự thiếu thốn từ nhỏ đã khiến những người này không ngừng học tập, không ngừng làm mọi cách để thoát nghèo. Sự thành công chỉ có 1% là may mắn, là bẩm sinh còn 99% là nỗ lực. Chỉ cần có quyết tâm thì không điều gì là không thể thành công.

Không ai có thể lựa chọn được nơi mình sinh ra nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta phải sống theo một cuộc đời đã sắp xếp. Không phải sống trong một gia đình nghèo khó là phải nghỉ học, là phải làm các công việc chân tay, là không được sống hạnh phúc. Cuộc sống của chúng ta có màu gì chính là do bản thân chúng ta tự mình quyết định.

Cũng chính từ những trải nghiệm không vui vẻ từ quá khứ mà những người này cũng biết quý trọng cuộc sống, biết đối nhân xử thế hơn. Họ hiểu được những vết sẹo tinh thần trên người mình nên sẽ không để một người nào khác phải sống trong đau khổ, ám ảnh giống mình, đặc biệt là con cái hay những người thân yêu của họ.

Có thể nói rằng trên thực tế, vẫn có rất nhiều người thành công nhưng lại có tuổi thơ bất hạnh. Chẳng hạn như nghệ sĩ hài Trường Giang. Anh vốn xuất thân từ gia đình nghèo khó, cuộc sống cơ cực luôn phải nhịn đói để dành phần cơm cho các em. Anh thi đại học đến 2 lần mới đậu và còn bị đuổi học đến 2 lần vì thiếu học phí. Tuy nhiên không vì vậy mà anh bỏ cuộc, trái lại càng không ngừng phấn đấu hơn, tìm mọi cách để học hỏi và kiếm tiền chân chính và cuối cùng, anh đã trở thành một trong những nghệ sĩ hài thành công và đắt show nhất hiện nay.

Như vậy có thể thấy rõ ràng, không phải tuổi thơ bất hạnh cũng mang đến những ảnh hưởng tích cực đến tâm lý và cuộc sống của những người này. Dù vậy đáng buồn là tỉ lệ này thường chiếm thiểu số bởi chúng ta không thể phủ nhận rằng tác động của môi trường xung quanh tác động quá lớn đến quá trình hình thành nhân cách và cuộc sống của mỗi người.

Thực tế là ở những người có tuổi thơ bất hạnh nhưng có ảnh hưởng tích cực đến mặt tâm lý và cuộc sống chính là nhờ bên cạnh họ vẫn có ít nhất một người động viên, giúp đỡ. Người đó có thể là cha hoặc mẹ, ông bà, một người bạn nào đó hoặc thậm chí là người xa lạ. Vì vẫn có ít nhất một người bên cạnh tin tưởng họ, yêu thương họ nên đã tạo động lực để bản thân những người này không ngừng tiến về phía trước.

Dù thế nào thì tuổi thơ bất hạnh cũng gây ra rất nhiều ảnh hưởng đến tâm lý và cuộc sống, có thể là tích cực hoặc tiêu cực tùy theo cách bản thân họ đối diện với vấn đề. Nếu bản thân bạn hay những người xung quanh rơi vào tình trạng này, hãy nhanh chóng đến các trung tâm tâm lý để được chăm sóc tinh thần tốt hơn, tháo bỏ các vướng mắc từ quá khứ để hướng đến tương lai hạnh phúc, thành công và tốt đẹp hơn.

Có thể bạn quan tâm

• Bị rối loạn dạng cơ thể có chữa khỏi được không?
• Bị sốc tâm lý sau khi sinh con đầu lòng và cách phòng tránh
• Mặc cảm về ngoại hình (Hội chứng sợ xấu) và cách khắc phục