Tìm hiểu về hội chứng sợ nghe điện thoại

Trong xã hội hiện đại ngày nay, điện thoại đã trở thành một công cụ không thể thiếu, nhưng lại gây ra nỗi sợ hãi cho nhiều người. Hội chứng sợ nghe điện thoại chính là vấn đề tâm lý sinh ra từ những bất an đó, dẫn đến nhiều tác động tiêu cực như tránh né cuộc gọi công việc và hình thành cảm giác cô đơn trong các mối quan hệ cá nhân.

Hiểu đúng về hội chứng sợ nghe điện thoại

Hội chứng sợ nghe điện thoại (telephobia) là một dạng rối loạn lo âu xã hội, là tình trạng mà nhiều người trải qua với những cảm giác lo lắng và sợ hãi vượt ngoài tầm kiểm soát của bản thân khi phải dùng điện thoại. Mặc dù điện thoại là một công cụ hữu ích trong cuộc sống hiện đại, nhưng với những người mắc hội chứng telephobia, mỗi cuộc gọi đều trở thành một thử thách lớn.

Những người mắc hội chứng này thường cảm thấy lo lắng, bất an, sợ hãi và khó chịu khi phải giao tiếp qua điện thoại. Người bệnh có thể trải qua những cơn hoảng loạn hoặc cảm giác căng thẳng tột độ chỉ vì một cuộc gọi đơn giản. Dù vậy, hội chứng này không làm ảnh hưởng đến khả năng sử dụng điện thoại cho các mục đích khác như nhắn tin, lướt web mà vấn đề chỉ nảy sinh khi phải nói chuyện trực tiếp qua điện thoại.

Hội chứng sợ nghe điện thoại – Nguyên nhân do đâu?

Hội chứng sợ nghe điện thoại có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, yếu tố tâm lý hay trải nghiệm tiêu cực khi sử dụng thiết bị này, cụ thể:

• Không biết suy nghĩ của người bên kia: Một trong những nguyên nhân gây ra hội chứng sợ nghe điện thoại là cảm giác không biết người kia đang nghĩ gì. Khi giao tiếp qua điện thoại, bạn không thể thấy biểu cảm khuôn mặt, ngôn ngữ cơ thể của người đối thoại, dẫn đến sự bất an về phản ứng của đối phương và cảm thấy khó duy trì cuộc trò chuyện.
• Bị áp lực về thời gian: Nhiều người lo lắng về việc phải trả lời nhanh chóng hoặc sợ không kịp phản ứng với câu hỏi đầu dây bên kia, dẫn đến căng thẳng mỗi khi điện thoại đổ chuông. Điều này làm cho việc nghe điện thoại trở thành một trải nghiệm áp lực và không thoải mái.
• Cảm thấy như đang bị đánh giá: Khi trò chuyện qua điện thoại, người bị ảnh hưởng bởi Telephobia có thể lo lắng về việc người kia đánh giá lời nói hoặc giọng nói của mình. Sự lo sợ này khiến bản thân trở nên e ngại và tránh né các cuộc gọi.

• Tính cách cực kỳ hướng nội: Những người có tính cách cực kỳ hướng nội thường dễ mắc phải telephobia bởi vì cảm thấy không thoải mái khi giao tiếp qua điện thoại cũng như việc thiếu đi sự tương tác trực tiếp.
• Trầm cảm: Người bị trầm cảm thường cảm thấy thiếu tự tin và lo lắng về giao tiếp, bao gồm cả việc sử dụng điện thoại. Sự thiếu tự tin này làm gia tăng nỗi sợ và lo lắng khi phải trả lời hoặc thực hiện các cuộc gọi.
• Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD): Những người đã trải qua sự kiện đau thương như nhận tin xấu qua điện thoại có thể phát triển rối loạn PTSD và hội chứng sợ nghe điện thoại. Các cuộc gọi điện thoại có thể gợi lại những ký ức đau đớn, khiến người bệnh cảm thấy lo lắng và sợ hãi. Do đó thường xuyên dẫn đến việc tắt máy hoặc tránh nói chuyện qua điện thoại hoàn toàn để giảm bớt căng thẳng và lo âu.

Triệu chứng điển hình của hội chứng sợ nghe điện thoại

Những người mắc hội chứng sợ nghe điện thoại thường gặp phải nhiều triệu chứng về cảm xúc, bao gồm:

• Tránh việc gọi điện hoặc thường nhờ người khác gọi thay
• Cảm thấy lo lắng và do dự khi phải trả lời các cuộc gọi
• Thấy sợ hãi khi nghe tiếng chuông điện thoại
• Bị ám ảnh và căng thẳng sau mỗi cuộc gọi
• Căng thẳng về khả năng làm bản thân xấu hổ khi nghe gọi
• Có cảm giác lo lắng về việc có thể làm phiền người khác
• Cảm thấy bất an về những gì mình sẽ nói khi sử dụng điện thoại

Ngoài ra, một số biểu hiện về thể chất của hội chứng này cũng có thể xuất hiện, bao gồm:

• Tăng nhịp tim
• Cảm giác buồn nôn và khó thở
• Căng cơ và chóng mặt
• Gặp khó khăn trong việc duy trì sự tập trung

Tác động tiêu cực của hội chứng sợ nghe điện thoại

Hội chứng sợ nghe điện thoại có thể gây nên nhiều tác động tiêu cực đáng kể đến cuộc sống của những người mắc phải. Về công việc, người bệnh gặp khó khăn trong giao tiếp với khách hàng, đối tác qua điện thoại, dẫn đến lo âu và ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất làm việc, thậm chí là cơ hội thăng tiến.

Hội chứng này còn ảnh hưởng đến các mối quan hệ cá nhân. Việc hạn chế giao tiếp qua điện thoại khiến mọi người khó duy trì được mối quan hệ với bạn bè và người thân, thậm chí dẫn đến mâu thuẫn cùng hiểu lầm do thiếu sự trao đổi trực tiếp.

Hơn nữa, telephobia có thể gây ra lo âu, căng thẳng, thậm chí là trầm cảm, đi kèm với các vấn đề về giấc ngủ và sức khỏe thể chất. Chúng vô cùng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống và khả năng tham gia vào các hoạt động xã hội của người bệnh.

Đặc biệt, người bị ảnh hưởng thường tránh né các hoạt động xã hội có liên quan đến giao tiếp qua điện thoại, khó kết bạn mới và cảm thấy tự ti thu mình khỏi xã hội. Ngoài ra, cũng có thể phải chịu các chi phí phát sinh do thuê người khác thực hiện các cuộc gọi hoặc mất đi cơ hội kiếm tiền từ những công việc yêu cầu kỹ năng giao tiếp qua điện thoại.

Mẹo giúp bạn vượt qua hội chứng sợ nghe điện thoại dễ dàng

Tận dụng các bí quyết sau đây và thực hành từng bước nhỏ có thể mang lại sự cải thiện khả năng giao tiếp qua điện thoại:

1. Áp dụng các liệu pháp tâm lý

Để giải quyết vấn đề sâu hơn, nên hiểu rõ nguyên nhân gốc rễ của nỗi sợ hãi và áp dụng những phương pháp phù hợp nhất. Liệu pháp tâm lý không chỉ giúp kiểm soát căng thẳng khi sử dụng điện thoại mà còn mang lại sự tự tin cũng như khả năng tương tác xã hội tốt hơn trong cuộc sống hàng ngày.

• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) là phương pháp tập trung vào thay đổi những suy nghĩ và hành vi tiêu cực liên quan đến hội chứng sợ nghe điện thoại. Với việc nhận ra và thay thế những niềm tin sai lầm về bản thân, CBT giúp người bệnh phát triển suy nghĩ tích cực và học cách giảm căng thẳng khi sử dụng điện thoại.
• Liệu pháp tiếp xúc dần dần giúp người bệnh từng bước tiếp cận với những tình huống khiến bản thân sợ hãi như sử dụng điện thoại. Từ những tình huống đơn giản và tăng dần độ khó, phương pháp này khiến bệnh nhân có thể thích nghi và cảm thấy thoải mái hơn khi giao tiếp qua điện thoại.
• Liệu pháp nhóm kết nối người bệnh với những người khác cũng đang đối mặt với hội chứng sợ nghe điện thoại. Thông qua chia sẻ kinh nghiệm và hỗ trợ lẫn nhau, mọi người bệnh đều giảm bớt cảm giác cô đơn và học hỏi cách đối phó hiệu quả với nỗi sợ này.
• Liệu pháp tâm lý trực tuyến đem đến sự linh hoạt khi tham gia điều trị, cho phép cá nhân tham gia các buổi tư vấn qua điện thoại, video call hoặc chat trực tuyến. Đây là lựa chọn tiện lợi cho những người không muốn gặp trực tiếp nhằm vượt qua các khó khăn liên quan đến giao tiếp điện thoại một cách hiệu quả.

2. Chuẩn bị điều cần nói

Để vượt qua hội chứng sợ nghe điện thoại, việc chuẩn bị trước khi thực hiện cuộc gọi là rất quan trọng. Người mắc telephobia có thể suy nghĩ kỹ về những điểm quan trọng cần nói và viết ghi chú trước cuộc gọi nhằm giữ cho cuộc trò chuyện mạch lạc hơn. Tuy nhiên, việc viết sẵn một kịch bản chi tiết có thể hạn chế tính tự nhiên và sự tương tác cá nhân trong giao tiếp. Do đó khi các tình huống không diễn ra như dự tính, bản thân cần linh hoạt xử lý các vấn đề phát sinh trong cuộc gọi tốt hơn.

3. Hít thở đều

Để đối phó với hội chứng sợ nghe điện thoại, bạn có thể tập trung vào sức khỏe tinh thần của mình. Trước khi gọi điện, hãy thực hiện những hít thở sâu để làm dịu nhịp tim và giảm bớt căng thẳng, giúp bạn cảm thấy bình tĩnh hơn và tự tin hơn khi trao đổi.

Việc tập hít thở sâu và điều chỉnh tốc độ hô hấp trước khi gọi điện có thể giúp bạn duy trì tâm trạng ổn định. Đồng thời, tham gia thiền và tưởng tượng thành công của bản thân trong cuộc gọi cũng là những phương pháp hiệu quả để giảm sự lo lắng và tăng cường sự tự tin khi giao tiếp qua điện thoại.

4. Tận dụng chức năng điện thoại

Để vượt qua hội chứng sợ nghe điện thoại, có thể tận dụng các chức năng tiện ích trên điện thoại. Chẳng hạn như sử dụng các ứng dụng ghi âm cuộc gọi giúp luyện tập trước việc nhận nghe, từ đó giảm bớt lo lắng và cảm thấy tự tin hơn khi trò chuyện.

Bên cạnh đó, việc đọc sách hoặc xem video trực tuyến về cách vượt qua nỗi sợ hãi cũng là một mẹo hiệu quả. Những tư liệu này cung cấp cho người bệnh những chiến lược và kỹ năng cần thiết để giải quyết vấn đề một cách dứt điểm.

Thay vì đối mặt trực tiếp với việc gọi hay nghe điện thoại, bệnh nhân có thể bắt đầu từ những bước nhỏ hơn như nhắn tin, trò chuyện qua mạng xã hội bằng giọng nói. Điều này giúp cá nhân dần quen với việc giao tiếp bằng điện thoại. Từ đó, tăng dần sự thoải mái và tự tin khi phải đối diện với cuộc gọi trực tiếp.

5. Đánh lừa bộ não

Để giúp người mắc hội chứng sợ nghe điện thoại vượt qua lo lắng, một chiến lược hiệu quả là đánh lừa bộ não bằng cách tạo ra cảm giác phấn khích và hứng thú. Thay vì cảm thấy lo lắng, bản thân có thể tự nhủ rằng đang trải qua một trạng thái phấn khích nhằm cảm thấy thoải mái hơn khi bắt máy và thực hiện cuộc gọi.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Sinh lý học Hoa Kỳ, cảm giác phấn khích và hứng thú trong khi gọi điện có thể làm giảm sự sợ hãi của người mắc telephobia. Những suy nghĩ tích cực này giúp cá nhân tự tin hơn và có thể thực hiện cuộc gọi một cách hiệu quả hơn.

Cụ thể hơn để áp dụng chiến lược này, người bệnh có thể tự nhủ rằng mình đang có một cuộc trò chuyện thú vị, đáng mong đợi hoặc đơn giản là giữ cho tâm trạng thật thoải mái cũng như tích cực khi sử dụng điện thoại.

Hội chứng sợ nghe điện thoại, dù không phải là một vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe tâm thần, nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Để giảm thiểu tác động của hội chứng, việc xây dựng môi trường giao tiếp thoải mái là rất quan trọng. Bên cạnh đó, việc tham gia vào các chương trình tư vấn tâm lý và rèn luyện kỹ năng giao tiếp cũng giúp những người mắc hội chứng này dần dần vượt qua nỗi sợ và có được cuộc sống trọn vẹn hơn.

Có thể bạn quan tâm:

• Hội chứng sợ già (Gerascophobia): nỗi ám ảnh về sự lão hóa
• Hội chứng sợ chuột (Musophobia) và Liệu pháp khắc phục
• Hội chứng sợ uống thuốc (Pharmacophobia): Hệ quả và Cách chữa