Vì sao hay tức giận, cáu gắt vô cớ? Cách giúp bạn kiểm soát

Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta thường hay tức giận, cáu gắt vô cớ gây ra những hệ quả không mong muốn. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu để áp dụng các cách kiểm soát hiệu quả giúp mọi người điều tiết cảm xúc một cách tốt hơn.

Vì sao dẫn đến cảm xúc tức giận, cáu gắt vô cớ?

Tại sao chúng ta lại cảm thấy giận dữ mà không có lý do cụ thể? Câu trả lời có thể được tìm thấy trong một loạt các yếu tố từ sức khỏe tâm thần đến môi trường xã hội. Quan trọng là hiểu rõ nguyên nhân cụ thể của cảm xúc này sẽ giúp bạn quản lý nó một cách hiệu quả và duy trì sự cân bằng trong cuộc sống hàng ngày.

Một số nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến cảm xúc tức giận vô cớ như:

• Mệt mỏi và căng thẳng: Con người thường trở nên dễ cáu kỉnh, bị kích động hơn khi mệt mỏi và căng thẳng. Một người đã làm việc hết công suất sau nhiều giờ đồng hồ thì họ rất dễ nóng giận chỉ với những sự cố nhỏ, ví dụ như việc đứt dây giày bất chợt cũng khiến họ phản ứng thái quá.
• Cảm giác không công bằng: Ai đó cảm thấy không được đối xử công bằng, họ trở nên tức giận mà không cần phải có một sự kích động đặc biệt nào. Chẳng hạn, trong nhóm làm việc một người nhận thấy họ phải làm nhiều hơn các đồng nghiệp khác dù không có điều gì cụ thể gây ra nhưng họ vẫn cảm thấy giận dữ.
• Yếu tố bên trong: Một số người thể hiện cảm xúc tức giận vô cớ là để giải phóng sự căng thẳng bên trong của họ khi gặp các vấn đề như lo lắng, stress. Ngoài ra, những người tự tin quá mức cũng có thể trở nên tức giận nếu họ gặp phải thất bại trong một việc nào đó.
• Vấn đề sức khỏe tâm thần: Chẳng hạn như người bị rối loạn tâm thần biểu hiện ngắn hạn dẫn đến kích động tức giận, họ cảm thấy bị theo dõi nhưng thật ra không có ai thực hiện hành động đó.
• Yếu tố gen di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy một phần của việc trải qua cảm xúc nóng giận có thể là do di truyền.
• Môi trường gia đình và xã hội: Một môi trường không lành mạnh làm ảnh hưởng đến cách mọi người xử lý cảm xúc, làm tăng nguy cơ gây ra cảm xúc cáu giận vô cớ.

Một số dấu hiệu bạn đang tức giận, cáu gắt vô cớ

Tình trạng tức giận vô cớ làm cho người khác dễ nhận ra một trạng thái tâm lý tiêu cực đang diễn ra. Cảm xúc này có thể được biểu hiện thông qua những cử chỉ, hành động và cảm xúc sau:

• Nói chuyện cáu gắt, ồn ào, dữ dội mà không có lý do rõ ràng.
• Lời nói cay đắng, lăng mạ người khác là một dấu hiệu rõ ràng của sự nóng giận vô cớ.
• Sử dụng cử chỉ để truyền đạt cảm xúc mạnh mẽ ví dụ như đập bàn, vỗ tay, hoặc la hét.
• Những biểu hiện như mặt đỏ, cơ bắp căng lên.
• Không kiểm soát được cử chỉ cơ thể được biểu hiện qua hành động bạo lực.

• Tích tụ năng lượng tiêu cực, có thể thể hiện thông qua việc đập đầu vào tường, đá hoặc ném đồ vật.
• Trở nên kích động, khó chịu và không chịu ngồi yên.
• Cảm thấy mất kiểm soát và khó khăn trong việc giữ bình tĩnh.
• Thể hiện cảm giác không hài lòng với mọi thứ xung quanh.
• Thái độ không hợp tác hoặc không chịu nghe lời.
• Khó chịu và phản ứng tiêu cực với người khác.
• Có thể gây gổ hoặc tranh cãi với người khác mà không có lý do cụ thể.
• Tạo ra một môi trường căng thẳng và khó chịu cho những người xung quanh.
• Không khoan dung và thiếu kiên nhẫn với người khác thường là một dấu hiệu mạnh mẽ của tình trạng nóng giận vô cớ.

Hậu quả của việc hay tức giận, cáu gắt vô cớ

Tức giận vô cớ không chỉ gây ra những hậu quả tiêu cực cho bản thân mà còn ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và mối quan hệ xã hội. Hệ quả đáng tiếc của tình trạng này có thể được thấy qua những biểu hiện sau:

• Mất quan hệ xã hội: Sự nóng giận vô cớ làm mất lòng tin gây tổn thương quan hệ với bạn bè, người thân hoặc đồng nghiệp. Thể hiện cảm xúc một cách không kiểm soát có thể khiến người khác cảm thấy bị đe dọa hoặc không an toàn.
• Rạn nứt tình cảm: Tức giận vô cớ dễ dẫn đến các tranh cãi, xung đột và mất kiểm soát đặc biệt là trong mối quan hệ tình cảm. Điều này có thể gây ra sự mất mát, xa cách hoặc thậm chí là chấm dứt mối quan hệ.
• Tác động đến sức khỏe: Người thường xuyên nóng giận không rõ nguyên nhân cũng làm ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của họ. Tình trạng này có thể gây ra hàng loạt các vấn đề như trầm cảm, rối loạn lo âu, huyết áp, tim mạch, tiêu hóa,…
• Ảnh hưởng nghề nghiệp: Cáu giận vô cớ có thể ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc, giảm đáng kể khả năng tập trung và sự chú ý trong công việc. Điều này dẫn đến sự thất bại hoặc mất đi nhiều cơ hội nghề nghiệp.
• Tổn thương bản thân: Ngoài việc gây hại cho người khác, sự tức giận vô cớ cũng có thể gây tổn thương cho bản thân. Cảm xúc tiêu cực không kiểm soát có thể gây ra cảm giác hối tiếc, xấu hổ hoặc tự trách bản thân sau khi đã làm tổn thương người khác.

4 cách kiểm soát cảm xúc tức giận, cáu gắt vô cớ

Không phải lúc nào chúng ta cũng biết cách kiểm soát và xử lý cáu giận vô cớ một cách hiệu quả. Dưới đây là bốn phương pháp đơn giản và dễ áp dụng giúp bạn duy trì một tinh thần bình tĩnh và ổn định hơn trong mọi tình huống.

1. Thực hành chánh niệm

Khi bạn nhận ra mình đang trải qua cảm xúc tức giận, hãy cố gắng đặt ra câu hỏi cho bản thân về nguyên nhân và hậu quả của sự tức giận giúp làm dịu cảm xúc.

Ví dụ đang lái xe trên đường, một xe khác tạt đầu xe của bạn một cách đột ngột. Ban đầu, bản thân cảm thấy tức giận và muốn phản ứng bằng cách hét lên. Thay vì làm vậy, bạn nên tự hỏi người lái xe đó sao phải làm như vậy? Có thể họ đang trong trường hợp khẩn cấp và không cố ý thực hiện hành động đó. Bằng cách này, giúp bản thân giảm bớt sự tức giận và giữ được bình tĩnh trong tình huống.

2. Sử dụng kỹ thuật hít thở

Kỹ thuật hít thở sâu và chậm giúp làm giảm căng thẳng, kiểm soát cảm xúc. Khi đang cảm thấy nóng giận bạn nên dành vài phút để tập trung vào hơi thở. Hít vào một cách chậm rãi qua mũi, đếm từ một đến ba sau đó thở ra qua miệng chậm rãi. Lặp lại quá trình này một vài lần cho đến khi bạn cảm thấy bình tĩnh hơn.

Chẳng hạn một người đang ở trong một cuộc họp và đồng nghiệp tham dự khác bắt đầu tranh luận một cách hung hăng. Thay vì tham gia tranh luận hoặc có hành động mất kiểm soát, bạn nên áp dụng kỹ thuật hít thở để giữ được tinh thần lạc quan.

3. Lối sống lành mạnh

Sự thiếu ngủ, căng thẳng và lối sống không lành mạnh có thể làm tăng khả năng tức giận không rõ nguyên do. Mỗi người cần đảm bảo có đủ giấc ngủ, duy trì một chế độ ăn uống cân đối và thực hiện thể dục đều đặn.

Những thói quen lành mạnh giúp cơ thể và tâm trí của bạn duy trì trạng thái cân bằng, giảm bớt căng thẳng và giúp bản thân kiểm soát cảm xúc một cách hiệu quả hơn. Chẳng hạn như thực hiện giấc ngủ khoa học, hạn chế ăn chất béo và uống đủ nước hoặc luyện tập yoga hàng ngày.

4. Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia

Thường xuyên cảm thấy nóng giận không vì bất kỳ điều gì dẫn đến cảm xúc gắt gỏng với người thân của mình. Để kiểm soát tình trạng này hiệu quả bạn nên tìm đến sự giúp đỡ từ  chuyên gia tâm lý càng sớm càng tốt.

Sau buổi tham vấn, bạn có thể học được cách nhận biết, cải thiện dần cảm xúc tức giận của mình thông qua việc thực hành các kỹ thuật giải tỏa căng thẳng, xây dựng một cách tiếp cận tích cực đối với cuộc sống.

Nhìn nhận và kiểm soát cảm xúc tức giận, cáu gắt vô cớ được coi là một phần quan trọng của sự phát triển cá nhân và tạo ra quan hệ xã hội lành mạnh. Mọi người hãy dành thời gian để nắm bắt cảm xúc của mình, áp dụng các kỹ thuật một cách kiên nhẫn để giảm bớt tức giận không rõ nguyên nhân, xây dựng cuộc sống hạnh phúc cho bản thân.

Có thể bạn quan tâm:

• Nóng giận, chỉ trích, trừng phạt khiến trẻ bị tổn thương, tự ti và khó thành công
• 10 Cách Giúp Bạn Cải Thiện Tâm Trạng Đơn Giản Hiệu Quả
• Mách bạn 20 cách giảm căng thẳng tức thì cực đơn giản