Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến) là gì? 6 Cách để vượt qua

Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến hay mối đe doạ qua mạng) là thuật ngữ đề cập đến các hành vi đe dọa, bắt nạt lặp đi lặp lại được thực hiện thông qua các nền tảng mạng xã hội. Tình trạng này phổ biến ở trẻ vị thành niên, người trẻ tuổi và có thể để lại những hậu quả nặng nề nếu không biết cách vượt qua. 

Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến) là gì?

Internet bắt đầu xuất hiện vào năm 1974 nhưng chỉ mới thực sự bùng nổ vào thế kỷ 21. Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ tạo ra các nền tảng mạng xã hội giúp gắn kết mọi người.

Tuy nhiên, sự phát triển vượt bậc này cũng đi kèm nhiều hệ lụy. Trong đó, Cyberbullying (đe dọa qua mạng) và trầm cảm mạng xã hội là những vấn đề nghiêm trọng nhất.

Nguyên nhân dẫn đến bắt nạt trực tuyến (Cyberbullying)

Trước khi đây internet chưa phát triển, các hành vi bắt nạt sẽ được thực hiện trực tiếp. Khi có internet, các hành vi bắt nạt trực tuyến có dấu hiệu gia tăng mạnh vì những nguyên nhân sau:

1. Do không sợ bị phát hiện

Các hành vi bắt nạt trực tiếp sẽ tiềm ẩn nguy cơ cao bị phát hiện. Tuy nhiên, các hành vi đe dọa qua mạng sẽ ít có nguy cơ bị phát hiện hơn.

Do đó, các đối tượng xấu thường sử dụng số điện thoại, hoặc tài khoản ảo để đả kích người khác. Chúng thoải mái thực hiện các hành vi gây tổn thương mà không bị phát hiện.

Vì không sợ hãi nên các hành vi bắt nạt trực tuyến sẽ ngày càng nghiêm trọng. Mục đích của chúng là hạ nhục danh dự, nhân phẩm của nạn nhân. Kẻ thực hiện thường có xu hướng lặp đi lặp lại hành vi để nạn nhân đau khổ.

2. Thể hiện bản thân

Thống kê cho thấy, đa số thủ phạm và nạn nhân của Cyberbullying là trẻ vị thành niên và người trẻ tuổi. Ở lứa tuổi này, hành vi bắt nạt được xem là cách thể hiện bản thân.

Ngoài ra, một số kẻ còn công kích người nổi tiếng như một cách thể hiện sự chán ghét, và cá tính của bản thân. Tình trạng này đã không còn là chuyện hiếm.

Khi thấy người khác hùa theo bản thân mắng chửi, kẻ thực hiện sẽ có cảm giác thỏa mãn. Chúng dần yêu thích hành vi này khiến việc bắt nạt xảy ra thường xuyên hơn.

3. Đạt được lợi ích, mục đích của bản thân

Ngoài mục đích thể hiện bản thân, các hành vi đe dọa qua mạng còn được thực hiện với mục đích hạ nhục đối phương. Nguyên nhân là do thù ghét cá nhân, ganh tị, hoặc vấn đề lợi ích.

Những kẻ này thường đe dọa tung clip, ảnh nóng, và yêu cầu nạn nhân phải đưa một khoản tiền lớn. Nếu không, chúng sẽ tung hình ảnh lên mạng. Đây là một dạng Cyberbullying rất thường thấy.

Xem thêm: Bạo Hành Bằng Lời Nói: Những Ảnh Hưởng Tâm Lý Và Cách Ứng Phó

Nhận biết nạn nhân của bắt nạt trực tuyến (Cyberbullying)

Các hành vi bắt nạt khiến nạn nhân mệt mỏi, căng thẳng và đau khổ. Họ chất chứa nhiều cảm xúc tiêu cực và phải đối mặt với những vấn đề tâm lý bất ổn.

Các dấu hiệu nhận biết nạn nhân của bắt nạt trực truyến:

• Tâm trạng khó chịu, bực dọc, chán nản, tức giận,…
• Nạn nhân thường có phản ứng chung là sợ hãi, bi quan và buồn bã, hoặc hoảng loạn và mất kiểm soát.
• Việc đối mặt với các cảm xúc tiêu cực dai dẳng gây uể oải, stress và suy nhược tinh thần.
• Có sự thay đổi trong cách sinh hoạt, ăn uống
• Không hoạt bát, vui vẻ như trước, hay buồn rầu, chán ăn hoặc ăn uống quá mức.
• Dành nhiều thời gian cho các nền tảng mạng xã hội để theo dõi hành vi đe dọa, công kích
• Từ bỏ mạng xã hội vì quá sợ hãi. Nạn nhân không muốn chứng kiến những bài đăng, bình luận ác ý về bản thân.

Ban đầu, các cảm xúc tiêu cực chỉ ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên về lâu dài, các hành vi này có thể làm giảm hiệu suất lao động – học tập và vô số hệ lụy khác.

Hậu quả của Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến)

Cyberbullying đang là vấn đề gây nhức nhối trong những năm gần đây. Nhất là khi đối tượng chủ yếu là trẻ vị thành niên và người trẻ tuổi.

Đây là nhóm đối tượng chưa có nhiều kinh nghiệm sống và thiếu kỹ năng. Họ không biết cách kiểm soát, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Nạn nhân của Cyberbullying thường tự mình chịu đựng. Dần dần, tâm lý tiêu cực khiến họ không còn lạc quan, thoải mái, vui vẻ. Thay vào đó, họ chán chường và bi quan.

Nếu không được cải thiện, nạn nhân của Cyberbullying có thể bị stress, rối loạn lo âu, hoảng loạn và thậm chí là trầm cảm. Ngoài ra, Cyberbullying cũng khiến danh dự, nhân phẩm của nạn nhân bị bôi nhọ.

Những thông tin giả mạo, sai lệch khiến họ có nguy cơ bị đuổi học, mất việc. Nặng nề nhất, nạn nhân có thể tự hại, tự sát để chứng minh trong sạch. Họ chọn cái chết để giải thoát bản thân khỏi sự bàn tán.

Cách vượt qua Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến)

Tự mình đối mặt với vấn đề này thực sự không phải là cách hay. Thay vào đó, bạn có thể vượt qua Cyberbullying thông qua 6 cách sau:

1. Thông báo với gia đình, nhà trường

Nếu bạn là nạn nhân của Cyberbullying bạn hãy:

• Thông báo với gia đình: Hãy chia sẻ tình trạng của mình với người thân trong gia đình để nhận được sự động viên và hỗ trợ tinh thần. Sự hỗ trợ từ gia đình sẽ giúp bạn mạnh mẽ hơn để đối mặt với những thách thức này.
• Nhận lời khuyên từ người có kinh nghiệm: Những người lớn trong gia đình như bố mẹ hoặc anh chị có thể đã từng trải qua hoặc chứng kiến các tình huống tương tự. Họ sẽ đưa ra những lời khuyên hữu ích giúp bạn xử lý vấn đề.
• Trình bày với nhà trường khi cần thiết: Nếu bạn bị đe dọa thông qua các confession của trường hoặc biết rõ đối tượng bắt nạt, hãy viết đơn trình bày lên giáo viên chủ nhiệm, trưởng khoa, hoặc ban giám hiệu nhà trường.
• Thu thập bằng chứng: Trước khi nộp đơn, hãy thu thập các bằng chứng như tin nhắn, hình ảnh để chứng minh hành vi bắt nạt. Điều này sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân một cách hiệu quả và kiên định hơn trong việc đòi lại công lý.

Với kẻ xấu, việc thỏa hiệp không phải là lựa chọn thông minh. Bởi đây sẽ là cơ hội để những hành vi này xảy ra tương tự với người khác.

2. Chặn tài khoản, báo cáo bài viết

• Lưu lại bằng chứng: Khi nhận được tin nhắn quấy rối, bình luận ác ý, hoặc nội dung gây tổn thương, hãy chụp ảnh màn hình hoặc lưu trữ thông tin này. Những bằng chứng này sẽ giúp bạn trong việc báo cáo hành vi xấu lên các nền tảng trực tuyến hoặc cơ quan chức năng.
• Báo cáo và chặn tài khoản: Bạn có thể báo cáo bài viết xấu và chặn tài khoản của kẻ bắt nạt. Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội đều có những quy định nghiêm ngặt nhằm duy trì môi trường mạng văn minh và an toàn.
• Điều chỉnh quyền riêng tư: Để ngăn chặn việc đối tượng xấu sử dụng hình ảnh và thông tin cá nhân của bạn, hãy chỉnh lại quyền riêng tư của các bài đăng hoặc ẩn hoàn toàn các nội dung nhạy cảm.
• Cảnh giác với các hành vi tống tiền: Nhiều đối tượng cố tình ghép ảnh, video để bôi nhọ danh dự và sau đó yêu cầu tiền chuộc hoặc ép buộc nạn nhân thực hiện theo yêu cầu của chúng.

3. Trình báo cơ quan chức năng khi bị Cyberbullying

• Trình báo ngay khi cần thiết: Nếu hành vi Cyberbullying có tính chất nghiêm trọng, hãy làm đơn trình báo lên cơ quan chức năng. Trước đó nhớ thu thập đầy đủ bằng chứng về các hành vi đe dọa từ đối tượng.
• Cung cấp thông tin cần thiết: Bạn nên cung cấp thông tin về tài khoản của kẻ xấu để cơ quan chức năng có thể xác định danh tính và vị trí của đối tượng.
• Bảo vệ chính mình và người khác: Trình báo với cơ quan chức năng không chỉ giúp bảo vệ bản thân bạn mà còn ngăn chặn những hành vi tương tự xảy ra với người khác. Nếu nhận được tin nhắn đe dọa, hãy trình báo ngay với công an để ngăn chặn đối tượng tiếp tục có những hành vi nghiêm trọng hơn.

4. Chăm sóc sức khỏe tinh thần

• Tham gia hoạt động tích cực: Dành thời gian cho những hoạt động mà bạn yêu thích như đọc sách, tập thể dục, hoặc tham gia các câu lạc bộ. Điều này giúp cải thiện tâm trạng và tạo cảm giác tích cực.
• Tránh xa mạng xã hội tạm thời: Nếu cần, hãy dành thời gian nghỉ ngơi khỏi các nền tảng trực tuyến để giảm căng thẳng. Điều này giúp bạn tập trung vào những điều tích cực trong cuộc sống thay vì bị cuốn vào những tương tác tiêu cực.

5. Phát triển kỹ năng tự bảo vệ

• Hiểu biết về quyền của mình: Bạn có quyền được an toàn trên mạng và không ai có quyền xâm phạm quyền riêng tư hay quấy rối bạn. Hãy tìm hiểu về các chính sách và quyền lợi của bạn trên các nền tảng trực tuyến.
• Học cách đối phó với tình huống: Nếu bạn gặp phải bắt nạt trực tuyến, hãy giữ bình tĩnh và không phản ứng một cách nóng giận. Đáp lại một cách lịch sự hoặc không phản hồi có thể làm giảm động lực của kẻ bắt nạt.

6. Xây dựng môi trường trực tuyến tích cực

• Tích cực chia sẻ thông tin hữu ích: Hãy là người sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm, chia sẻ thông tin tích cực và hỗ trợ những người khác khi họ gặp phải khó khăn.
• Khuyến khích sự tôn trọng và tử tế: Cùng với bạn bè và cộng đồng, hãy lan tỏa thông điệp về sự tôn trọng và tử tế trong các tương tác trực tuyến. Điều này không chỉ bảo vệ bạn mà còn giúp xây dựng một môi trường mạng lành mạnh cho mọi người.

Cyberbullying (bắt nạt trực tuyến) gây ra nhiều ảnh hưởng về tâm lý, thể chất và làm giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, khi tham gia các nền tảng mạng xã hội, bạn cần trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để tránh khỏi những phiền toái này.

Tham khảo thêm:

• Thực trạng Stress học đường: Nguyên nhân và cách giải quyết
• Phụ Huynh Nên Làm Gì Khi Con Bị Bạn Bè Bắt Nạt?
• Hội chứng tự ngược đãi bản thân (Self Harm) hiểm họa khó lường
• Bất lực tập nhiễm (Learned helplessness) và sức khỏe tâm thần