Cyberbullying (mối đe dọa qua mạng): Nguyên nhân và ảnh hưởng

Cyberbullying (đe dọa qua mạng) là thuật ngữ đề cập đến các hành vi đe dọa, bắt nạt lặp đi lặp lại được thực hiện thông qua các nền tảng mạng xã hội. Tình trạng này phổ biến ở trẻ vị thành niên, người trẻ tuổi và có thể để lại những hậu quả nặng nề nếu không biết cách vượt qua. 

Cyberbullying (đe dọa qua mạng) là gì?

Internet bắt đầu xuất hiện vào năm 1974 nhưng chỉ mới thực sự bùng nổ vào thế kỷ 21. Sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ tạo ra các nền tảng mạng xã hội giúp gắn kết mọi người.

Tuy nhiên, sự phát triển vượt bậc này cũng đi kèm nhiều hệ lụy. Trong đó, Cyberbullying (đe dọa qua mạng) và trầm cảm mạng xã hội là những vấn đề nghiêm trọng nhất.

Cyberbullying là các hành vi đe dọa, bắt nạt qua các nền tảng mạng xã hội, hoặc qua tin nhắn điện thoại. Các hành vi tiêu cực này gây ra sự tổn thương nhất định về mặt tinh thần cho nạn nhân.

Đối tượng của đe dọa qua mạng có thể là bất kỳ ai. Theo số liệu thống kê, khoảng 40% trẻ vị thành niên từ 8 – 17 tuổi đang hoặc từng là nạn nhân của Cyberbullying.

Tốc độ lan truyền thông tin nhanh trên mạng xã hội khiến nhiều người dễ dàng tin những điều sai lệch, bịa đặt. Từ đó, họ có bình luận công kích, hạ nhục nạn nhân dù chưa biết đầu đuôi sự việc.

Hành vi đe dọa trên các nền tảng mạng xã hội có mức độ khá đa dạng. Với những hành vi có mức độ nhẹ, nạn nhân thường bị chán nản, căng thẳng, buồn bã và lo âu trong một thời gian ngắn.

Tuy nhiên đối với các hành vi đe dọa, lăng mạ và xúc phạm, nạn nhân có thể chịu cảm xúc tiêu cực dai dẳng. Nghiêm trọng nhất là dẫn đến tự sát do trầm cảm.

Nguyên nhân dẫn đến bắt nạt qua mạng (Cyberbullying)

Trước khi đây internet chưa phát triển, các hành vi bắt nạt sẽ được thực hiện trực tiếp. Khi có internet, các hành vi đe dọa qua mạng có dấu hiệu gia tăng mạnh vì những nguyên nhân sau:

1. Do không sợ bị phát hiện

Các hành vi bắt nạt trực tiếp sẽ tiềm ẩn nguy cơ cao bị phát hiện. Tuy nhiên, các hành vi đe dọa qua mạng sẽ ít có nguy cơ bị phát hiện hơn.

Do đó, các đối tượng xấu thường sử dụng số điện thoại, hoặc tài khoản ảo để đả kích người khác. Chúng thoải mái thực hiện các hành vi gây tổn thương mà không bị phát hiện.

Vì không sợ hãi nên các hành vi bắt nạt sẽ ngày càng nghiêm trọng. Mục đích của chúng là hạ nhục danh dự, nhân phẩm của nạn nhân. Kẻ thực hiện thường có xu hướng lặp đi lặp lại hành vi để nạn nhân đau khổ.

2. Thể hiện bản thân

Thống kê cho thấy, đa số thủ phạm và nạn nhân của Cyberbullying là trẻ vị thành niên và người trẻ tuổi. Ở lứa tuổi này, hành vi bắt nạt được xem là cách thể hiện bản thân.

Ngoài ra, một số kẻ còn công kích người nổi tiếng như một cách thể hiện sự chán ghét, và cá tính của bản thân. Tình trạng này đã không còn là chuyện hiếm.

Khi thấy người khác hùa theo bản thân mắng chửi, kẻ thực hiện sẽ có cảm giác thỏa mãn. Chúng dần yêu thích hành vi này khiến việc bắt nạt xảy ra thường xuyên hơn.

3. Đạt được lợi ích, mục đích của bản thân

Ngoài mục đích thể hiện bản thân, các hành vi đe dọa qua mạng còn được thực hiện với mục đích hạ nhục đối phương. Nguyên nhân là do thù ghét cá nhân, ganh tị, hoặc vấn đề lợi ích.

Những kẻ này thường đe dọa tung clip, ảnh nóng, và yêu cầu nạn nhân phải đưa một khoản tiền lớn. Nếu không, chúng sẽ tung hình ảnh lên mạng. Đây là một dạng Cyberbullying rất thường thấy.

Xem thêm: Bạo Hành Bằng Lời Nói: Những Ảnh Hưởng Tâm Lý Và Cách Ứng Phó

Nhận biết nạn nhân của bắt nạt qua mạng (Cyberbullying)

Các hành vi bắt nạt khiến nạn nhân mệt mỏi, căng thẳng và đau khổ. Họ chất chứa nhiều cảm xúc tiêu cực và phải đối mặt với những vấn đề tâm lý bất ổn.

Các dấu hiệu nhận biết nạn nhân của bắt nạt qua mạng:

• Tâm trạng khó chịu, bực dọc, chán nản, tức giận,…
• Nạn nhân thường có phản ứng chung là sợ hãi, bi quan và buồn bã, hoặc hoảng loạn và mất kiểm soát.
• Việc đối mặt với các cảm xúc tiêu cực dai dẳng gây uể oải, stress và suy nhược tinh thần.
• Có sự thay đổi trong cách sinh hoạt, ăn uống
• Không hoạt bát, vui vẻ như trước, hay buồn rầu, chán ăn hoặc ăn uống quá mức.
• Dành nhiều thời gian cho các nền tảng mạng xã hội để theo dõi hành vi đe dọa, công kích
• Từ bỏ mạng xã hội vì quá sợ hãi. Nạn nhân không muốn chứng kiến những bài đăng, bình luận ác ý về bản thân.

Ban đầu, các cảm xúc tiêu cực chỉ ảnh hưởng đến thói quen sinh hoạt. Tuy nhiên về lâu dài, các hành vi này có thể làm giảm hiệu suất lao động – học tập và vô số hệ lụy khác.

Ảnh hưởng của Cyberbullying (đe dọa qua mạng)

Cyberbullying (đe dọa qua mạng) đang là vấn đề gây nhức nhối trong những năm gần đây. Nhất là khi đối tượng chủ yếu là trẻ vị thành niên và người trẻ tuổi.

Đây là nhóm đối tượng chưa có nhiều kinh nghiệm sống và thiếu kỹ năng. Họ không biết cách kiểm soát, vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Nạn nhân của Cyberbullying thường tự mình chịu đựng. Dần dần, tâm lý tiêu cực khiến họ không còn lạc quan, thoải mái, vui vẻ. Thay vào đó, họ chán chường và bi quan.

Nếu không được cải thiện, nạn nhân của Cyberbullying có thể bị stress, rối loạn lo âu, hoảng loạn và thậm chí là trầm cảm. Ngoài ra, Cyberbullying cũng khiến danh dự, nhân phẩm của nạn nhân bị bôi nhọ.

Những thông tin giả mạo, sai lệch khiến họ có nguy cơ bị đuổi học, mất việc. Nặng nề nhất, nạn nhân có thể tự hại, tự sát để chứng minh trong sạch. Họ chọn cái chết để giải thoát bản thân khỏi sự bàn tán.

Cách vượt qua Cyberbullying – đe dọa qua mạng

Tự mình đối mặt với vấn đề này thực sự không phải là cách hay. Thay vào đó, bạn có thể vượt qua Cyberbullying thông qua một số biện pháp sau:

1. Thông báo với gia đình, nhà trường

Nếu là nạn nhân của Cyberbullying, nên thông báo với gia đình để được chia sẻ và động viên. Khi có chỗ dựa tinh thần, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn để đương đầu với khó khăn.

Ngoài ra, những người có kinh nghiệm trong gia đình như bố mẹ, anh chị có thể đưa ra lời khuyên hữu ích. Họ có thể đã từng trải qua, hoặc chứng kiến tình trạng tương tự.

Trong trường hợp bị đe dọa từ các confession của trường hoặc nhận biết đối tượng bắt nạt, bạn nên làm đơn trình bày lên GVCN, trưởng khoa hoặc ban giám hiệu.

Trước khi làm đơn, bạn nên tập hợp các bằng chứng cho thấy đối tượng đang bôi nhọ mình. Bạn cần dũng cảm bảo vệ bản thân, không được nhún nhường.

Với kẻ xấu, việc thỏa hiệp không phải là lựa chọn thông minh. Bởi đây sẽ là cơ hội để những hành vi này xảy ra tương tự với người khác.

2. Chặn tài khoản, báo cáo bài viết

Bạn có thể báo cáo bài viết và chặn tài khoản của đối tượng này. Hiện nay, các nền tảng mạng xã hội đã đưa ra những quy định nghiêm ngặt để  giữ môi trường mạng văn minh.

Để tránh đối tượng xấu sử dụng hình ảnh, thông tin của bản thân, bạn nên chỉnh lại quyền riêng tư của các bài đăng. Hoặc bạn có thể ẩn hoàn toàn các nội dung này.

Rất nhiều đối tượng cố tình ghép ảnh, clip để bôi nhọ danh dự của người khác. Sau đó, yêu cầu một khoản tiền hoặc yêu cầu nạn nhân thực hiện hành vi theo ý muốn.

3. Trình báo cơ quan chức năng khi bị Cyberbullying

Nếu hành vi Cyberbullying có tính chất nghiêm trọng, bạn nên làm đơn trình báo lên cơ quan chức năng. Khi làm đơn, nên thu thập những bằng chứng cho thấy các hành vi đe dọa của đối phương.

Ngoài ra, bạn cũng nên cung cấp thông tin về tài khoản của đối tượng xấu để các cơ quan chức năng tìm kiếm được thông tin cá nhân, vị trí của đối tượng.

Trình báo với cơ quan chức năng là cách để bạn tự bảo vệ chính mình và ngăn chặn các hành vi này tiếp diễn tương tự với người khác.

Ngay khi có tin nhắn đe dọa từ đối tượng xấu, bạn nên trình báo ngay với công an để tránh đối tượng tiếp tục có những hành vi nghiêm trọng hơn.

Cyberbullying (đe dọa qua mạng) gây ra nhiều ảnh hưởng về tâm lý, thể chất và làm giảm chất lượng cuộc sống. Do đó, khi tham gia các nền tảng mạng xã hội, bạn cần trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để tránh khỏi những phiền toái này.

Tham khảo thêm:

• Thực trạng Stress học đường: Nguyên nhân và cách giải quyết
• Phụ Huynh Nên Làm Gì Khi Con Bị Bạn Bè Bắt Nạt?
• Hội chứng tự ngược đãi bản thân (Self Harm) hiểm họa khó lường
• Bất lực tập nhiễm (Learned helplessness) và sức khỏe tâm thần